Translate

27 October, 2014

How to sustain and enrich harmony among inlaws and daughter-in-law???

 
ఒక కోడలి నుంచి ఏమి ఆశించి ఎన్నుకుంటారు లేదా వారింటికి ఆహ్వానిస్తారు?

ఎవరైనాకోడలు లేదా అల్లుడు తమ కొడుకు లేదా కూతురిని సుఖపెట్టాలని, ఉభయకుటుంబాల పరువు, ప్రతిష్ఠలనునిలబెట్టాలనిఆశించి ఎన్నుకొని తమకుటుంబంలోకి ఆహ్వానించి కలుపుకుంటారు. ఎంతవరకు సఫలీకృతులవుతారనేది, వారి వారి పూర్వజన్మసుకృంతంగా భావించవలసివస్తున్నది. దాని బట్టే ఎన్నికలో పొరపాటు చేయడమో లేకఎంత జాగ్రత్తలు తీసుకున్నాబాధాకరమైన తదనంతర పరిణామాలు చోటు చేసుకోవడమో జరుగుతున్నవి కాబట్టి; దీనితో అందరూఏకీభవించకపోవచ్చు కూడా.

ఒకరిని తమసంస్థలోకి (కుటుంబం అంటున్నారు ఇప్పుడు HR వాండ్లు) తీసుకుంటునప్పుడు కొన్నిప్రాధమిక విషయాలతోపాటు, వారి, వారి సంస్థ/కుటుంబం అవసరాల బట్టి, విలువలను బట్టి, ఆర్ధిక స్థోమత బట్టి, ఆయా ఆయా వ్యక్తులునిర్వర్తించవలసిన బాధ్యతలు, పనులు మొ.వి బట్టి నిర్ణయిస్తారు కదాఅలాగే, ఇక్కడ కూడా. కోడలు/అల్లుడిని కించపరుస్తున్నాని అనుకోకండిసుమా!

భద్రాచలరాములవారి కల్యాణ సందర్భంగా నిర్వహించిన ఎదురుకోల సన్నాహ ఉత్సవంలో తెలిపినట్లుగాఏడు అంశాలు పరిశీలించవలసి యున్నది.
1.       గుణగణాలు
2.       వంశము, కులగోత్రాలు
3.       చదువు
4.       అందం,చందం
5.       శక్తి సామర్ధ్యాలు
6.       బంధువర్గము
7.       ఆర్ధిక పరిస్థితి

వీటిలోఇప్పటికీ ఎక్కువ శాతము (ప్రస్తుతము మతం కూడాకలుపుకోవాలి) కుల గోత్రాలకు పెద్ద పీటవేస్తున్నారు; కొన్ని ప్రేమ వ్యవహారాల్లోతల్లితండ్రులు – పిల్లలు తీసుకున్న నిర్ణయం సరిఐనదే అనిభావించినపుడో లేక విధిలేని పరిస్థిలలోనో మాత్రమే దీని గురించి పట్టించుకోవడంలేదు.

తరువాతది కుటుంబ నేపథ్యము – ఇదే పూర్వం వంశంఅన్నారు;  దీని గురించి ఇపుడు సరిఐనఅవగాహన రావడానికి కుదరటంలేదు. దూరపు సంబంధాలు పరిపాటిఅయినవి కనుక ఇది సరిగా కుదరటం లేదు. మధ్యవర్తులు చెప్పిన దానిబట్టె ఎక్కువ శాతం నిర్ణయము తీసుకొనవలసివస్తున్నది.  మనకే మన మూడు తరాలవారిగురించి అవగాహన లేనప్పుడు, ఎదుటివారి గురించి ఏమి అడగగలము; ఎవరన్నా అడిగినా ఇంకా ఈచాదస్థాలేమిటి, అసలు ఆడపిల్ల దొరకడమే మహా బాగ్యం ఈరోజుల్లో అని మధ్యవర్తులు కన్నెర్రచేస్తారు.

గుణగణాలు – దినికి ఒక 50-40 సంవత్సరాలకు ముందు చాలాపెద్దపీట వేసేవారు. మారిన, మారుతున్న పరిస్థితులదృష్ట్యా, దీని గురించి అంతగాపట్టించుకోవడం లేదు; అందుకనే పెండ్లి తరువాత ఉభయులు ఇబ్బందిపడవలసి వస్తున్నది. ఇది ఆడపిల్లలకు, మగపిల్లలకూ వర్తిస్తుంది.  నమ్రత, వినయము, సౌశీల్యము, అణకువ, మృదుభాషిత్వము, కలివిడితనము (కలుపుగోరుతనము), జాలి,దయ,సానుభూతి మొదలైనవి.

జాతకాలుకొంతవరకు గుణగణాలు కూడా దీని మీద ఆధార పడుతాయని జ్యోతిష శాస్త్ర పండితులుచెప్పుతారు కనుక సరిఐన, సశాస్త్రీయమైన పరిశీలన మంచిదే. ఇటీవల కాలంలో, వైవాహిక జీవితాలలో వస్తున్న ఇబ్బందుల దృష్ట్యాగాని, నేటి TVల వల్లకాని, జాతకాలూ కూడా ఎక్కువ ప్రాధాన్యతసంతరించుకొంటున్నాయి.  దురదృష్టం ఏమిటంటే, మిడిమిడి జ్ఞాన సిద్ధాంతుల వల్ల , దాని వల్ల కూడా ఉపయోగం ఉండటంలేదు; పాతరోజులలో ఎక్కువగా  నక్షత్ర పొంతన చూసేవారు, ఎందుకంటే  గ్రహసంచారస్థితుల దృష్ట్యాఇద్దరూ(భార్య,భర్త) ఒకేసారి బాధలు పడవల్సి వస్తే కష్టం అని.

చదువుకు, దానినుండి లభిస్తున్న ఉద్యోగాలకే గత దశాబ్ధకాలంనుండి, ముఖ్యంగా Softwarejobs boom మొదలైనప్పటినుండి అందరూ ప్రథమ పీట వేయటం మనం గమనించవచ్చు. తద్వారా నేటికోడలు పూర్వంలాగే ఉండాలని భావించడం దురాశే. వీరి అదృష్టాన్ని బట్టి వచ్చిన కోడలుఉద్యోగ రీత్యా కొడుకు లాగే ఎంతో కష్టపడుతున్నా, ఎంతో ఓర్పు, నేర్పుతో ఇంటినిసంభాలించుకుంటూ అత్తమామలకూ, భర్తకూ అభిమానురాలవచ్చు.  నా ఉద్దేశ్యముచదువుకున్నవారందరూ వినయంగాఉండరని కాదు; ఉద్యోగ పోటీపరిస్థితులు, వత్తిడుల  దృష్ట్యా వారిలో ఓర్పు, సహనం సన్నగిల్లిపోతుంది; పోటీ తత్వం ఇంటిలో కూడా వచ్చేస్తుంది.  అదే సమయంలో అత్తామామలు దగ్గర ఉంటే కోడలినిసానుభూతితో అర్ధం చేసుకోకుండా మాకు మర్యాదలు చేయడంలేదనుకొని వారూ నసనసలుమొదలుపెట్టితే తద్వారా చిన్నచిన్న విషయాలకు కూడా ఇంటిలోఘర్షణ వాతావరణంసృస్టించుకుంటారు. కనుక, చదువు, ఉద్యోగంకి ప్రాధాన్యత ఇచ్చినఅత్తామామలు తమ పెద్దరికంనిలుపుకోవాలంటె కోడలు మీద అజమాయిషి కాకుండా సానుభూతితో మెల్లగా ఆమెలో మార్పుతీసుకొనిరావడానికి ప్రయత్నంచాలి; అలాగే కోడలూ తన తల్లిదండ్రులదగ్గర ఎలాస్వాంతన పొందుతుందో అలాగే అత్తామామల దగ్గర స్వాంతన పొందడం అలవాటుచేసుకోవాలి.కొన్ని సందర్భాలలోచదువు పెద్దగ లేకపోయినా, ఉద్యోగం చేయకపోయినా కొంతమంది పెడసరంగా ఉండవచ్చు, అది వారి పెంపకంలోలోపంగా మనం గ్రహించాలి.

అందం,చందం – ఎక్కువగా ఇది తమ కుమారిడికేవదిలి వేస్తారు; ఎవరన్నా మరీ సినీ హీరోయిన్లాగా ఉండాలని కోరుకుంటుంటే మటుకు కొంచెం కళ్లెం వేయడానికి ప్రయత్నిస్తారు. అందం అనేది ఎవరి అబిరువివారిది.  ‘బాహ్య సౌందర్యం కన్నా మనో సౌందర్యం మిన్న’అంటాము కాని దాన్ని గుర్తించేనేర్పరితనం కడు కష్టం. పెండ్లిచూపుల వ్యవహారంలో దాన్నిగుర్తించడం అసలు వీలు లేదు,  కాని చాలా వరకు పెద్దవారు, తెలుపు, ఎరుపు, పసిడి బొమ్మకాకపోయిన మొఖంలోకాంతి, కళ, వర్ఛస్సు ఉంటే చాలని చెప్పుతారు.  ఏది ఏమైనా దైవఘటన ప్రకారంజరుగుతుంటాయి అని నా అభిప్రాయం.  దీనితో చాలామంది ఏకీభవించరనికూడా నాకు తెలుసు.

శక్తి,సామర్ధ్యాలు – పూర్వం వంట వార్పు, ఇంటి పనులలో నేర్పరితనం, అల్లికలు, ముగ్గులు పెట్టడం, పాటలు పాడటం, సంగీతం, నాట్యం మీద అభిరుచి ఉన్నవారు వాటిలో ప్రవేశం/ప్రావీణ్యత, బహు కొద్ది మంది పుస్తక పఠనం, చిత్రలేఖనం వగైరా అడిగేవారు.  ప్రస్తుతం వంట, ఇంటిపనులు తప్ప మిగాతావాటినిగురించి తెలుసుకుంటున్నారు, ఎందుకంటే వంట గురించి అడిగితే కాబోయేవియ్యపురాలు “మా అమ్మాయితో వంట అది చేయంచలేడండి, దానికి తీరు బడి ఎక్కడ! పిచ్చి పిల్ల 24 గంటలు చదువు, చదువు అంటూ సరిపోయేది; అయినా మీరు మటుకు మీఅమ్మాయిని ఇబ్బంది పెట్టారా ఏమీటి??” అంటూ ముందుకాళ్లకు బందవేస్తుందని భయం. తరువాత వాండ్లే ఏదో తిప్పలు పడుతార్లే, ఎలాగు ప్రతిచోట కర్రీపాయింట్లు, పిజ్జాలు, బర్గర్ల షాపులు కుప్పలు తెప్పలుంటున్నాయిగా అని సమాధానపడుతున్నారు.  ఇదే compromisingattitude పెండ్లితరువాత కూడా చూపగలిగితే గొడవలుండవు; కాని, అప్పుడు అత్తగారిపాత్రగుర్తొస్తేమటుకు ఇల్లు కొల్లేరే. పెండ్లికి ముందు వంట రాకపోయినా వంటనేర్చుకోవాలనే తపన కోడలికి, నేర్పాలనే తాపత్రయం అత్తగారికి ఉంటేఇబ్బంది ఉండదు.

బందు వర్గము - గురించి నేడు ఉభయులు పెద్దగాపట్టించుకోవడంలేదు.  పేరున్న వారెవరన్నా ఉంటేమటుకు వారిగురించి గొప్పగ చెప్పుకుంటారు;  ఒకరకంగా చెప్పాలంటేపరిస్థితుల దృష్ట్యాచాలా వరకు బంధు ప్రీతి తగ్గిపోతున్నది.; దాని స్థానంలో స్నేహ బంధాలుకొంత వరకు ఏర్పడి, స్వాంతన కల్పిస్తున్నాయి.  సహజంగా మనం శుభకార్యాలలో చూస్తుంటాము, బంధువులకన్నా మిత్రుల అథిధులసంఖ్య ఎక్కువగా ఉంటుంది.

ఆర్ధిక పరిస్థితి – దీని పాత్ర ఏమాత్రముతగ్గటంలేదు; రోజు రోజుకి పెరుతున్నదే తప్పతగ్గటం లేదు. ఆండంబర జీవితాలాకి అలవాటుపడటం వలన ఇది పెరుగుతున్నదే తప్ప తగ్గటంలేదు, తప్పటంలేదు.

నాకు వచ్చేకోడలిని నేను ఎలా ఎన్నుకోవాలి?

మీకు, మీవారికి, మీ అబ్బాయికి నచ్చే విషయాలు ముందు నోటుచేసుకోండీ, నచ్చని విషయాలు నోటు చేసుకోండి – వాటి కారణాలు కూడావ్రాసుకోండి.. వీటి మీద పునఃచ్ఛరణ చేస్తుండండి; అవి మారే అవకాశం ఉందికనుక.  సమయం వచ్చినపుడు మీకు నచ్చిన, నచ్చని విషయాలు మీ రాబోయేకోడలిలో ఉన్నయో లేవో , పెండ్లిచూపలలో కాకుండావిడిగా informal friendly discussions ద్వారా తెలుసుకోవడానికిప్రయత్నించండి. ముందుగా మనము ముచ్చటించుకొన్న 7 అంశాలతో పాటు మీకు ఇంకేమన్నావిషయాలు అవసరమో వాటి ప్రాధాన్యతలను మీరుఎన్నుకోండి.

ఎప్పుడైనా కొడుకుతో, కోడలితో చర్చిస్తారా?

సహజంగాపెండ్లికి ముందు, కొడుకుతో తనకు ఎటువంటి పిల్ల (భార్య) కావాలో తెలుసుకుంటారు.  అతని అభిప్రాయం తమ ఆలోచనలకు ఏమన్నా తేడా ఉంటే చర్చించుకొని, అతనికి నచ్చ చెప్పడానికిప్రయత్నిస్తారు.  అతను తల్లి తండ్రుల మాటలను వినిఅర్ధంచేసుకొనే రకం అయితే వారిష్టానికి వదిలి వేస్తాడు; లేకపోతే ఆ తల్లిడండ్రులుఅయిష్టంగానే అతనుకోరుకున్న రకం సంబంధాలు చూడటం మొదలు పెట్టుతారు; అక్కడినుంచే దూరం పెరగటంమొదలవుతుంది; అది కోడలు వచ్చిన తరువాత ఇంకొంచెంఎక్కువతుంది; ఆ వచ్చిన అమ్మాయి కూడా వీరుకోరుకొన్నరీతిలో ప్రవర్తనలో) ఉండకపోతే అగాధం పెరుగుతుందే తప్ప తగ్గదు.

కొడుకుతో, కోడలితో వారి ప్రవర్తన గురించి చర్చిస్తేచాలా బాగుంటుంది, కాని అది ఆచరణలో అంత సులభ సాధ్యం కాదు..  కోడలి గురించి కొడుకుతోచర్చిస్తే, అతను తన భార్య మీద పితూరీలుచేప్పుతున్నారని బాధ పడుతాడని, కొంత మంది తమలో తాము మధన పడుతుంటారు .  కొంత మంది చర్చించవచ్చు, అపుడు కోడలు తన వాదన వినిపిస్తుంది – ఎక్కువ శాతం వారు తనను ఎంతఇబ్బందిపెట్టుతున్నాతాను కాబట్తి భరాయిస్తున్నాని; అపుడు అతనికి ఏమి చేయాలో పాలుపోదు; అందుకని ఇద్దరిని సర్దుకోండని ఒక సలహాఇచ్చి తప్పుకుంటాడు.  దీని వలన సమస్య తరగదు. 

తమకు నచ్చని దేమిటో, ఎందుకు నచ్చడంలేదో కోడలితోచర్చించి, వివరంగా చెప్పగలిగిన నేర్పు, ఓర్పు అత్తగారికి ఉండాలి.  ఇక్కడ మామగారు ప్రవేశిస్తేకోడలు వేరేగా అనుకోవచ్చు; అనవసర విషయాలలో తలదూర్చి తన్ను ఇబ్బంది పెట్టుతున్నాడనిభర్తకు, పుట్టింటివారికి ఫిర్యాదుకూడా చేయవచ్చు. అపుడు పరిస్థితులు ఇంకొంచంజటిలం అవుతాయి. అలాగే అత్తమామలు చెప్పేది వినే నమ్రత, వినయము కోడలిలో ఉండాలి; వారు చెప్పేది తన మంచికే అనేభావన ఆమెలో ఉండాలి. ఏ సమస్యైనా చర్చించుకుంటె తప్పక పరిష్కారం దొరుకుతుందనిఅందరికి తెలుసు. అహం అడ్డుపడి అగాధాలను ఏర్పరస్తుంది. కాని, విజ్ఞులు ఈ అగాధములలో పడిమగ్గరు. అన్నిటి కన్నాముఖ్యమైనది - అవసరమైన, సరైన మార్పుకు పరిపూర్ణ ఐచ్ఛిక సుముఖత మరియు నేను నాగురించి ‘మారాలి’అనే చిత్తశుద్ధి. ‘Change Management’ అనే దానికి నేడు Modern Management Experts (Guruvulu) సైతం ఎంత ప్రాధాన్యత ఇస్తున్నారో మనందరికి తెలిసిందే. అదే మన జీవితాలకి ఎందుకు అన్వఇంచుకోకూడదు అనిఒక్కసారి ఆలోచించి చూస్తే ???

ఒక కోడలు త్తామామలతో ఎలా నడుచుకోవాలి?

కోడలి ప్రవర్తనలోఏ అంశాలు అత్తామామలను బాధపెడ్తాయి?

కోడలు వచ్చాకకొడుకు, తల్లిదండ్రుల అనుబంధంలో మార్పు వస్తుందా?

ముందుగా …..

ఒక కోడలు అత్తామామలతో ఎలా నడుచుకోవాలి? కోడలి ప్రవర్తనలో ఏ అంశాలు అత్తామామలను బాధపెడ్తాయి?

ఈ రెండూ ఒకదానితో ఒకటి ముడిపడి ఉంటాయి (interrelated issues).పై రెండు ప్రశ్నలకు చక్కటి, ఆదర్శవంతమైన సమాధానము “ ఆంధ్రమహాభారతము, ఆరణ్యపర్వము, పంచమాశ్వాసములో” సత్యా ద్రౌపదీ సంవాదములో మనకు కనపడుతుంది. ద్రౌపది, తన ఐదుగురుభర్తలను ఎలా మెప్పించి, వారి అనురాగాన్ని, అభిమానాన్ని, గౌరవాన్ని పొందుతున్నదో సత్యభామకు తెలుపుతూ, అత్తగారిపట్ల తనుఎలా ప్రవర్తిస్తున్నదో తెలుపుతుంది.(ద్రౌపదికి మామగారు లేరుగనుక అత్తగారిగురించి మాత్రమే ప్రస్తావించి యుండవచ్చు.)

||అత్తకు భక్తి గల్గి మది నాయమ చెప్పినమాడ్కిజీవికా

      వృత్తము లావహింతు గురు విప్రజనాతిధిపూజనంబు ల

      త్యుత్తమభక్తి నేన తగ నోపియొనర్తుఁ బ్రియంబుఁదాల్మియున్

      మెత్తఁదనంబు సన్మతియు మేలుగఁ దాల్తుసమస్తభంగులన్. (304)

 
సీ||మాయత్తఁ బృథ్వీసమానఁ బృథాదేవిఁ గుంతిభోజాత్మజఁ గోమలాంగి

      సతతంబు భోజనస్నానాదికములయం దిమ్ముగఁ బరిచర్య యేన చేసి

      సంప్రీతఁ జేయుదు జనవంద్యుఁ డగుధర్మతనయునిబంతి నిత్యంబుఁబసిఁడి

      పళ్లెరంబులఁ గుడ్చుబ్రాహ్మణు లతిపుణ్యు లెనిమిదివేలు సమిద్థమతులు

తే||యతులు పదివేలు వారల కనుదినంబు

      నన్నపానంబు లర్హసహాయ నగుచు

      నొడికముగ నేన కావింతు నుచిత వస్త్ర

      భూషణాదులఁబరితోషముగ నొనర్తు. (306)

“అత్తపట్ల భక్తిభావంతో ఉంటూ ఆమెచెప్పినట్లు ఆచారవ్యవహారములు (నిత్యకృత్యములు) భక్తి, శ్రద్ధలతో, ఓర్పుగా, విధేయపూర్వకంగా (నిర్లక్ష్యంలేకుండా), అంకితభావంతో అన్ని విధాలుగా మనస్ఫూర్తిగా చేస్తుంటాను.”

“భూమాతలాంటి, కోమలాంగి అయిన కుంతీరాజు పుత్రిక అయిన మాఅత్తగారు కుంతీదేవి (పృథాదేవి) స్నానపానదులందు (భోజనము వగైరా) నేను చక్కగా (ఇమ్ముగ) సహాయపడుతూ, సేవచేస్తూ ఆమెనుసంతోష పెడుతుంటాను.”

ద్రౌపది అత్తగారి గురించి వాడినవిశేషణాలే తన అత్తగారిపట్ల ఆమెకున్న గౌరవాభిమానాలుతెలుపుతున్నాయి.యుగంమారినా, పాత్ర పోషించవలసిన ధర్మములు అటూ ఇటుగా అవే ఉంటాయికనుక, ధర్మ నిరతి యందు అనురక్తి కలిగినవారికి, నేటికీ అవి కాలానుగుణ మార్పులతో వర్తిస్తాయి. కనుక, అవి శిరోధార్యాలేకదా!

ఇక నేటి నవలాసాహిత్యంలో ఆదెళ్ళ శైలబాల గారు వ్రాసిన‘నాన్న’ నవల్లో (సాయిబాబా పబ్లికేషన్స్,బాపట్ల, ఏప్రియల్,2013) ఉమాదేవి (గీతాంజలి తల్లి) తన అత్తగారిని అడిగి తెలుసుకుంటునట్లు, అమ్ములూ (గీతాంజలి – నేటి యువతరంకి ప్రతినిధి)నడుచుకున్న పద్ధతికి మించి నేటి కాలంలో నడుచుకోవడం ఆశించడం అనాలోచితము, దుస్సాధ్యమని నా భావన.

“అత్తామామలు, కొడుకు దగ్గర (తో) ఉన్నా లేకపోయినా ‘కోడలు’ మమ్మల్ని జాగ్రత్తగాచూసుకుంటుందని ‘నిశ్చంత’గా ఉండగలగాలి.అలాగే కోడలూ, మా అమ్మానాన్నలు దూరంగాఉన్నా మా అత్తామామలు నన్నుకంటికిరెప్పలా చూసుకుంటారు; వాండ్లబ్బాయి నన్ను పల్లెత్తుమాట అననీయరు అని మనస్ఫూర్తిగా చెప్పగలిగినపుడు ఆ కుటుంబంకి నరఘోష దృష్టి తప్పదేమో కదా!!!

కోడలుమెల్లమెల్లగా అత్తామామలలో తల్లిదండ్రులను చూసుకొనడానికి ప్రయత్నించాలి తప్ప వారిలో నరరూపరాక్షసులను, ఆగర్భశత్రువులను వెదుక్కోకూడదు. వారిపట్ల గౌరవాభిమానాలతో, కలుపుగోరుతనంతో (నేడు ద్రౌపదిలాగాసపర్యలుచేయడం అశించలేము, కష్టంకనుక) వారికి ఉచితరీతిగాచేదోదువాదోడుగా ఉంటూ, అనారోగ్యంగాఉన్నప్పుడు మాత్రం తప్పనిసరిగా సపర్యలు చేస్తుంటే వారే ఆమెను నెత్తినపెట్టుకుంటారు. అప్పుడు తనూ చనువుగా వారి సపర్యలు అమ్మానాన్నల దగ్గర పొందినట్లు పొందవచ్చు.

మెల్లమెల్లగా అని ఎందుకంటున్నానంటె – సుమారు 25 (నేడు వివాహపు సమయానికి స్త్రీ వయస్సు 20-30 సం||గా తీసుకుంటే) సంవత్సరములు వేరే ప్రదేశంలో, వేరే కట్లుబాట్లు, ఆచార వ్యవహారాలు, సంప్రదాయాలు, కొన్నిసార్లు భాష (మాండలీకాలు, యాస); ఆర్ధిక స్థోమత వగైరా , వగైరా నేపథ్యములో పెరిగిన అమ్మాయి, అంతకు ముందు పరిచయము, అవగాహనలేని క్రొత్తచోట అనేకానేక అపోహలతో, అనుమానాలతో , భయాలతో, ఆంధోలనలతో (ఎక్కువగాపుట్టింటివారి అతి జాగ్రత్తల నూరిపోతల వలన; స్నేహితుల మిడిమిడి జ్ఞానబోధల వలన, నేటి ప్రసార మాధ్యమాలఘోషలవలన, సహజంగా ఉండే స్వావాభిక లక్షణాలవలన) ప్రవేశిస్తుంది కనుక మార్పుకు కొంత సమయము తప్పదు. కాని, నేనెందుకు మారాలి? నేను నా మొగుణ్ణి కొనుకొన్నాను కనుక నా పద్ధతిలోకి వారేరావాలి; నే చెప్పినట్లు అత్త, మామలు, భర్త నడుచుకోవాలి;

నాకవసరం అయితే (పనులు చేయడానికి)  అత్తామామలను ఉండనిస్తా అనే ధృక్పథంలో కోడలు ఉండి, దాని తగ్గట్టు ఆమె తల్లి తండ్రులు కూడాప్రవర్తిస్తుంటే ఆ సంసారంలో అత్తామామలు, భర్త నరకం చవిచూడవలసిందే. అట్టి కోడలు వారిని మానసికంగా, శారీరకంగా బాధించగలదేమో కాని, తనకూ, ఎట్టిపరిస్థితులోను, మానసిక ప్రశాంతత ఉండదు. తరువాత తరువాత తన పిల్లలు కూడా చాలా కోల్పోవలసివస్తుంది, వారి ప్రవర్తనమీదకూడా ప్రతికూలప్రభావ ఛాయలు (Negative attitude and thinking) తప్పక పడుతాయి.

అలాగే, అత్తామామలు కూడాకోడలికి మార్పు అవసరమైన వాటి మీద సరిఐన అవగాహన, మార్పుకు తగినంత సమయము ఇచ్చి, పెద్దమనస్సుతో తమ స్వంత కూతురు లేక కొడుకు తప్పుచేస్తే ఎలా ప్రవర్తిస్తారో అలా ప్రవర్తించగల సమయస్ఫూర్తి, నేర్పరితనము అలవరుచుకోవడానికి ప్రయత్నించాలి. అంతేకాని, ప్రతిదీ భూతద్దములో చూడ్డానికి ప్రయత్నించకూడదు. ఇక్కడఅత్తగారి పాత్ర ఎక్కువగా ఉంటుంది. మామగారు ఒక చండశాసన హెడ్మాష్టరు /ప్రిన్సిపాల్ గా సమయస్ఫూర్తితో ఆమె (తన భార్య) తన అత్తగారు చేసిన రాగింగ్గుర్తుచేసుకుంటూ సీనియర్స్ జూనియర్సని విడవనట్లు కోడలిని బాధించకుండా, తన్ని దెప్పిపొడుస్తున్నా, చక్రం అడ్డం వేస్తుండాలి. లేకపోతే తనలాగే తన కొడుకూ అడకత్తెర్లో చిక్కిన పోక చెక్కవుతాడు.

కోడలు, తనకు పిల్లలు పుట్టిన తరువాత మరింత జాగ్రత్తగా నడుచుకోవాలి. పిల్లల ముందు ఎట్టి పరిస్థితులలోను అత్త, మామలను కించపర్చేవిధంగా ప్రవర్తించడం, ధూషించడం, హేలన చేయడం, ‘ఆ ముసల్ది, ముసలోడు, ఆ రాక్షసి, రాక్షసుడు’ , “Old articles”, “Junk”- ఇలాంటి ముద్దు పేర్లతో (nick names)- ఏం చేస్తున్నారు అని పిల్లల్నిఅడగటం; పిల్లలు వింటుండగా తన వారితో వారి గురించి చెడుగా మాట్లాడటం, చెప్పడం; పెద్ద, పెద్ద నోరు పెట్టుకొనితన చదువు, సామాజిక స్థితి అన్నీమర్చి పోయి మూర్ఖురాలిగా వారితో ప్రవర్తించకూడదు. పిల్లలు అది చూసి (లేత హృదయంలో చెరగని, చెరపలేనిముద్రపడుతుందంటారు – non erasable tender spot) వారు కూడా తరువాత కాలంలో తన పట్లకూడా అలాగే ప్రవర్తించడానికి ఎక్కువ అవకాశముంది.

టిఫిను, భోజనం, కాఫి, టీ వగైరాలు పనిమనుషులకు, బిచ్చగాళ్లకు పడవేసినట్లుఇవ్వడం (వారు కూడా ఇపుడు సరిఐన విధంగా పెట్టకపోతే క్లాసు పీకి శృంగభంగం చేస్తున్నారు); తిన్నారో, లేదో కూడా పట్టిచ్చుకోకపోవడం; ఎప్పడు వదులుతారా వీళ్ళన్నట్లు ప్రవర్తించడం కూడదు; ఇది ముఖ్యంగా పొమ్మనలేకపొగపెట్టినట్లుంటుంది. మన సంప్రదాయాల ప్రకారం తల్లి తండ్రులను చూడటం కొడుకు(ల)ధర్మం; కనుక అతని అర్ధాంగిగా తనకూ అదే ధర్మం.

ప్రస్తుత పరిస్థితుల దృష్ట్యా ఎక్కువమంది అమ్మాయిలకు వంటనేర్చుకొనే అవకాశం, ఆవశ్యకత ఉండటం లేదు. తల్లి తండ్రులు కూడా మితిమీరిన గారంవలనో లేక వంటచేయనీయకపోవడం స్టేటస్ సింబల్ గా పరిగణించడం వలనో ఇదిజరుగుతున్నదని నా అభిప్రాయం. కనీసం పెండ్లైన తరువాతన్నా, ఉద్యోగస్తులైనా సరే వారి మంచిగురించే (ఉద్యోగరీత్యావిదేశాలకు వెళ్లినపుడు ఇబ్బంది ఉండదు) బేషజాలు పోకుండా అత్తగారిదగ్గర కావాలంటే భర్త సాయం కూడా తీసుకుంటూ వంటా-వార్పు నేర్చుకోవడానికిప్రయత్నించాలి; తాను వండి తన భర్తకు, పిల్లలకు తన చేతితోవడ్డించి, తినిపించే మధురానుభూతిని ఐదు నక్షత్రాల హోటలులో అందరూ కలసితిన్నా
సరితూగదుకదా!!

అలాగే ముందుగానే రేపు ఏమి వంటలు (Menu) వండుకోదల్చుకున్నారో మనస్సువిప్పిఅత్తాకోడళ్లు ఇద్దరు చర్చించుకొని ఏర్పాట్లు చేసుకుంటే ఉదయం క్యారేజీలు పెట్టుకోవడానికి, పిల్లల్ని స్కూలుబస్సులకు తయారుచేయడానికి; తను, భర్త టైముకి ఉద్యోగానికి హైరానా పడకుండా వెళ్లడానికి వీలుంటుందికదా! ఇద్దరూ ఎడమొహం పెడమొహం ఐతే శ్రమకి శ్రమఆంధోలన, చికాకులు, ఈసడింపులు…….

అత్తామామలను బాగా బాధించే ఇంకో విషయం – మనుమలను దూరం చేయడం. పిల్లలు అత్త,మామలకి దగ్గరైతే తనను లక్ష్యపెట్టరనే అపోహతోకాని, వారిని గారంతో చెడగొట్టుతున్నారన్ననెపంతో కాని, చిరుతిండ్లు పెట్టుతున్నారన్న వంకతో గాని పిల్లలను వారి దగ్గరికి చేరనీయకపోవడం. వారు వెళ్లడానికి ప్రయ్నత్నిస్తుంటె బర, బరా లాక్కెల్లి తలుపు మూసి శాపనార్ధాలు పెడుతూ చావగొట్టడం. భర్త, అత్తామామలమీద కోపంవచ్చినప్పుడెల్లా పసిపిల్లలమీద తన ప్రతాపం చూపడం.దీనివలన, అసలు కన్నా వడ్డీ ముద్దన్నట్టు అత్తామామలు ఆ పిల్లల బాధ చూడలేకఅవకాశముంటె తామె అక్కడనుండి (కొడుకు దగ్గర నుండి)బయటపడటం జరుగుతుంటుంది. అవకాశం లేని పరిస్థితులలో (ఆరోగ్య, ఆర్ధిక కారణాల వల్లనుకాని, ఒంటరివారావటం వలనకాని, ఎక్కువ శాతం ఒకరు, ఇద్దరే పిల్లలుండటం వలన, అందులో ఒకరు విదేశాలలో ఉండటం మొ.వి) మానసిక క్షోభతో మరింత అనారోగ్యాలపాలై వారికి (కొడుకు-కోడలు) మరింత భారమై, మరింత ఛీత్కారాలకు గురికావలసివస్తుంది. కనుక విజ్ఞులైన కోడళ్లు పిల్లల గురించి అత్తామామలతో స్నేహపూర్వకంగా, ఆత్మీయంగా తీసుకొనవలసిన జాగ్రత్తలు చర్చించుకొంటే, ఆ పిల్లలు తాత,నాయనమ్మ/ బామ్మల ఆప్యాయతనుపొందుతారు. వారూ మరలా పసిపిల్లలాగా చలాకీగా, ఆనందంగా, ఉల్లాసంగాఅనారోగ్యాలకి దూరంగా, కొడుకు-కోడళ్లకు భారంకాకుండా ఉంటారు. వారి గృహం శాంతినివాసం, ఆనందనిలయం; వారి కుటుంబంఆదర్శ కుటుంబం అవుతుంది.

అత్తామామలు తరచు పితూరిచేస్తుండేది, గింజుకుంటుండేది, ముఖ్యంగా అత్తగారు, తమ వారు (తన ఇతర కొడుకులు, కూతుళ్లు, దగ్గిర చుట్టాలు) వచ్చినపుడు కోడలువారిని తనవైపు వారిని చూసుకున్నంత ప్రేమగా చూడలేదనేది, మర్యాదలు చేయలేదనేది. కోడలు ఇది గుర్తించాలి; మీ ఇల్లు మాఇంటికి ఎంత దూరమో, మా ఇల్లు మీ ఇంటికి అంతే దూరం కదా! మమతానురాగాలు ఇచ్చిపుచ్చుకుంటేనే గదా బంధాలు పెరిగేది. రెండవది
భర్తవైపువారిని కించపర్చిన, చులకనగా చూసినా, దూరంచేసినా, భర్త ఆమె నోటికి, ఆమె బెదురింపులకు ( నుయ్యో,గోయ్యోచూసుకుంటానో, చస్తాననో black mail లాంటిది) భయపడో, అల్లరి అవుతుందనో చూసి చూడనట్లున్నా, అంతరంగంలో ఎంత క్షోభ పడుతుంటాడో – తద్వారా అతను ఆమె పట్ల చూపేది తన బాధ్యతా నిర్వర్తన లేక భయమేకాని, హృదయపూర్వకఆప్యాయత, అనురాగం కాదు కదా !

కోడలు,(ఆమె తరుపువారు కూడాగుర్తుపెట్టుకోవల్సినది), అత్తామామల ఎదుట, తన పిల్లల ఎదుట తన భర్తను ఎప్పుడూ కించపర్చకూడదు, అతనితో పోట్లాడాటాలు చేయకూడదు. ఇదివారిని బాగా గాయ పరుస్తుంది. అలాగే, భర్త కూడా భార్యను అత్తామామలముందు కించపర్చడం, దండించడంచేయకూడదు; ఇది కొంతమంది అత్తామామలకుఆనందగాఉండవచ్చునేమోకాని, కొంతమందికి మటుకు చాలా వేదన కల్గిస్తుంది. తాము ఏరి కోరి చేసిన సంబంధం వల్ల పిల్లవాడు సుఖపడటం లేదుకదాఇబ్బంది కూడా పడుతున్నాడని తమ్ము తాము నిందించుకుంటుంటారు. తాము ఉండటంవల్ల అలా జరుగుతున్నదని కూడా అనుకొనే అవకాశం వస్తుంది.

“తల్లిదండ్రులుకొడుకు దగ్గర ప్రశాంతంగా ఉండాలంటే Watchdogలా ఉండాలి. వారు ఎక్కడుకు వెల్లుతున్నది చెపితే వినటం, లేకపోతె చూస్తూ ఉండటం, వారు వెళ్ళగానే జాగ్రత్తగా తలుపులు వేసుకోవడం. పొరపాటున ఎక్కడికని (సహజంగా పెద్దవాండ్లు సెంటిమెంటుగాని, మూఢనమ్మకాల వలనకాని అడగటానికి వెనుకంజవేస్తారు) అడిగారో ‘స్వతంత్రంగా కనీసం బయటకు వెళ్లేయోగ్యతకూడాలేదు ఈ కొంపలో; అన్నీ వీడ్లంకు చెప్పిచెయ్యాలి కాబోలు ……’ అనే కోడలిగారి ఈసడింపులు, నసనసలు తప్పవుసుమా!” ఇది మనం తరచూ వినే మరియొక ఆవేదన కాని, అభియోగమనండి- కాని, ఆ కొడుకు-కోడలు చెప్పి వెళ్ళితె వచ్చే నష్టమేమిటి? పెద్దవారు వస్తామని మారం చేయరుగా? వీండ్లకు చెప్పేదేమిటి? ఎందుకు చెప్పాలి? అనే అహం తప్ప! అదే తన తల్లితండ్రులు ఇంట్లో ఉంటె ఆమె చెప్పకుండా వెళ్లగలుగుతుందా? ఈ కాలం పరిస్థితులను బట్టి బయటికి వెళ్లేటప్పుడుచెప్పి వెళ్లితె ఆలస్యమైనా ఇంట్లొ ఉన్న పెద్దవారికిఆంధోలన ఉండదు కదా!

పెద్దతనంలో, తల్లిదండ్రులు మాపిల్లలుఇప్పటికీమాకు చెప్పకుండా ఏపని చేయరు, ఎక్కడికివెళ్లరు అనేఒక రకమైనా మానసికసంతృప్తి, భరోసా కోసంఆరాటపడుతుంటారు.వీరు ఎందుకు చెప్పరూ? అని భీష్ముంచుకుంటె మటుకు చివరికి ఇబ్బందిపడేది పెద్దవారె కనుక, నాఉద్దేశ్యం లో, కాలానుగుణంగా అటువంటివి పట్టించుకోకపోవడం అలవాటూచేసుకోవాలి. వయస్సు పెరిగేకొద్దిసంసార లంపటం నుండి బయటపడటానికి ప్రయత్నిస్తుండాలి. భగవంతుడు కోడలి రూపంలో తమకు భవబాంధాల మాయను నుండి విముక్తి కల్గిస్తున్నాడనే భావన తెచ్చుకొంటే ప్రశాంత జీవనం చేయ వచ్చు. మొదట్లోఆచరణకష్టంగా, ఇబ్బందిగా ఉన్నా దుస్సాధ్యంమటుకుకాదు.

అర్దంగాని మరోవిషయం ఎమిటంటే ఒకే వ్యక్తికూతురు తల్లి,/తండ్రిగా ఒక రకంగా; కొడుకు తల్లి/తండ్రిగా ఒక రకంగా ఆలోచించడం. అందరూ ఇలా ఆలోచిస్తున్నారని కాదు, కొద్ది మందైనా ఇలా ఆలోచించి ఇతరులను ఎందుకు హింసిస్తున్నారని? దురదృష్టం ఏమిటంటె వారూ ఆక్షోభ పడ్తూఉండిఉంటారు.

మన కుటుంబ వ్యవస్థలో సాంప్రదాయకంగాతల్లితండ్రులను చూసుకొనే బాధ్యత కొడుకు(ల)ది. నేటిపరిస్థిల దృష్ట్యా (కొడుకులు లేనివారు; కొడుకులు ఉన్నా వారు విదేశాలలోఉండటం వలన) కొన్ని సందర్భాల్లో కూతురు(లు) కూడా తన తల్లితండ్రులను, అత్త మామలతో పాటు చూసుకొనవలసి వస్తున్నది. ఇది స్వాగతించవలసిన విషయమే. మానవత్వం ఉన్న ఏ అత్తమామలుదీన్ని వ్యతిరేకరించరు, వ్యతిరేకించకూడదు కూడా. కనుక వారు వచ్చి ఉండటానికి భర్త అంగీకారం ఉంటుంది. కాని, కొంత మంది, అల్లుడి తల్లితండ్రుల్తో కలసి ఉండటానికి ఇష్టపడనికారణంగా (It’s also a kind of ego problem) వారు కూతురు దగ్గరకు రావడానికి సుముఖత చూపరు. అపుడు సహజంగా ఆమెకి అప్పటిదాక ఆప్యాయంగా చూసుకుంటున్నారనుకొంటున్న అత్తామామలు ఆమెదృష్టిలో విలన్లుగా మారిపోతారు. అంతే, కలసి మెలసి అన్యోనంగా ఉంటున్న కోడలి ప్రవర్తనలో మార్పువచ్చి ఏదోవిధంగా వారిని బయటకు పంపి తన తల్లిదండ్రులనుతెచ్చుకోవాలని పట్టుదలతో ప్రయత్నిస్తుంది.అదే సమయంలో అత్తామామలుకూడా ఆపరిణామానికి తట్టుకోలేక వారూ తప్పటడుగువేస్తే , వారి నిష్క్రమణకి వారే బాధ్యులుగా చూపడానికి కోడలికి మరింత ఆస్కారం కలుగుతుంది. ‘రోగికోరుకుంది, వైద్యుడు ఇచ్చింది ఒకటే మందు’ అవుతుంది. ఇక కొన్నిపరిస్థితులలో, తను కోరుకొన్నట్లు తన తల్లిదండ్రులుతన దగ్గరకు వచ్చి ఉండలేకపోతే, రెండిటికి చెడ్డ రేవడవుతుంది ఆమె పరిస్థితి.

పెద్దవారు విజ్ఞితతో తమ కుటుంబ వాతావరణంమరింత జటిలం, కలుషితం కాకుండా ఎడంగాఉండి, ఒకరికి ఒకరు సాయంగా ఉండటమూ మంచిదే. కాని, ఇలా ఎడంగా ఉండటానికి అవకాశంలేని పరిస్థితులలో అది వారికిఎంత ఇబ్బందికలిగిస్తుందోకదా!!!  కనుక, ఇలాంటి సందర్భాలలోకోడలు విజ్ఞతో అత్తమామలతో చర్చించి, తన తల్లిదండ్రులను ఒప్పించడానికి వారి సాయంకూడా తీసుకుంటే కథ సుఖాంతంగా ఉంటుంది. తన మంచితనము మరింత గుభాలిస్తుంది.

సామరస్యంగా ఉన్న సందర్భాలలోనూ, తనపట్ల అత్తామామలు ఇబ్బందిగా ప్రవర్తిస్తున్నారనుకొన్నప్పుడు కోడలు మంచిగా తనఇబ్బందిని వారితో చర్చించుకొంటే బాగుంటుంది. అలాగే అత్తామామలుకూడా చేస్తే బాగుంటుంది. అలాకాకుండా ఉభయులు కోడలి తల్లితండ్రుల దగ్గరకు కేసును తీసుకొని వెళ్లితే కొన్ని సందర్భాలలో, ముఖ్యంగా అవతలివారు అవకాశంకోసం ఎదురుచూస్తున్నప్పుడు కాని; అహంభావులు, కొపిష్టులు అయితేఅది మరింత జటిలంగా మారడానికి అవకాశమిచ్చినట్లవుతుంది. అంతకుముందు ముగ్గురి సమస్య – ఇపుడు ఐదుగురి సమస్య. తద్వారా కుటుంబం పరువు బజారున పడటం కూడా జరుగవచ్చు.

ఒకరి కన్నా ఎక్కువ కొడుకులున్నప్పుడుఅందరికి బాధ్యత వర్తిస్తుంది; కాని, మన సంప్రదాయంలో పెద్దవాడికి ఎక్కువ బాధ్యతను నిర్దేశించారు, తద్వారా పెద్దకోడలికికూడా. అలాగే గౌరవం కూడా, తల్లిదండ్రుల తర్వాత పెద్దన్న, వదినలే తల్లిదండ్రులు. కాని, నేటి సామాజికపరిస్థితులలో ఇది మెల్లమెల్లగా కనుమరుగవుతున్నది. అసలు కుటుంబ వ్యవస్థనేమహావృక్షాన్నినేడు విదేశి సంస్కృతి, విచ్చలవిడితనమనే కాండంపురుగు పట్టి తొలుస్తున్నది.
కోడలు వచ్చాక కొడుకు - తల్లిదండ్రుల అనుబంధంలో మార్పు వస్తుందా?

అంతర్గతంగా (basic) మార్పు ఉండదుకాని, బహిరంగా (outer behavior)ఎంతోకొంత మార్పు అనివార్యము. లేకపోతెకొడుకు తన కొత్త బాధ్యతలు – భర్తగా, తన పిల్లలతండ్రిగా సంపూర్ణ న్యాయం చేకూర్చలేడు, మరియు న్యాయం చేకూరుస్తున్నట్లు ప్రస్ఫుటంగా ప్రకటించుకోవలసిన అవసరంకూడాఉన్నది. అత్యధికశాతం తల్లితండ్రులు, కొడుకు నిరాదరణకు గురైనా , అట్టిపరిస్థితులలోకూడా, విధి నిర్ణయం అనుకొని బాధపెట్టడానికి ఇష్టపడరు; కాని, భార్య, పిల్లలు అలాకాదు – ఏమాత్రము తేడా వచ్చినా తట్టుకోలేరు , కొన్ని సందర్భాలలో నిలదీస్తారు కూడా , వారు అశించేవి (expectations) వేరు. అది వారి హక్కుగా(derived rightsas a wife and children) భావిస్తారు. తనూ ఒక కొడుకుగా ఆస్థితినుండి వచ్చాడు కనుక తన పిల్లల ఆలోచనలు; తన తల్లి, భార్యగా తన తండ్రి దగ్గర కోరుకున్నవి తప్పకుండా గుర్తుకువస్తుంటాయి; అవే అతనికి మార్గదర్శకాలు కూడా.

అసలు ఈ ప్రశ్నే ఎందుకు ఉత్పన్నం అవాలి?
ఒక తల్లికి రెండవబిడ్డ పుట్టినపుడు మొదటి బిడ్డ చంటిబాబు/పాపకు చేసే ఉపచారాలు, గారం చూసి అంతవరకు తను గుత్తమొత్తంగా అనుభవిస్తున్నవి (అదేదైవ లీల! మిగతావాటిలో ఏమి తెలియదుకాని, ఇది మటుకు గుర్తించేటట్లు జ్ఞానానిప్రసాదిస్తాడు) చంటివాడు కొట్టేస్తున్నాడని ఉడుకుమోతుతనంతో, చంటిపాపను గిల్లడం, పాప వస్తువులు లాగడం వగైరా చేస్తారు. అలాగే, 25-30 సంవత్సరాలు తమ పూర్తిసొంతం గా (dedicated sole property) భావిస్తున్నకన్న కొడుకు, ముఖ్యంగా తల్లి, అదిసహజంకూడా,( పెండ్లి జరగటం ఆలశ్యమవుతుంటె ఆపిచ్చి తల్లి మ్రొక్కని దేవుడుండడు, వెళ్లని తీర్ధం, పుణ్యక్షేత్రం ఉండవు, దర్శించని బాబాలు, గురువులు ఉండరు) ఇంకొకరికి స్వంతం అవుతున్నాడు అనే నైరాశ్యమాయలో పడి, విచిత్రం ఎమిటంటే తామే స్వయంగ ఆపనిని ఎంతో ఆనంద ఉత్సాహాలతో, వైభవంగానిర్వర్తించి కూడా; తమకు దూరం అవుతాడేమో అన్న దిగులు, బేల తనంతో కొట్టుమిట్టాడుతుంటారు .

అగ్నికి ఆజ్యం తోడైనట్టు కొడుకు కూడామానవసహజమైన వయస్సు ఉరకలవల్లన, క్రొత్తగా తన జీవితంలో ప్రవేశించిన భార్య వైపు తన సావధానతను (attention) మరల్చడం జరుగుతుంది. అది అవసరంకూడా, ఎందుకంటె తమ కుమారుడు తను చేపట్టిన (భర్తగా) నూతన బాధ్యతలుసరిగా నిర్వర్తించలేకపోయినా అదీ వారికే బాధ. అంతేకాకుండా తామూ కూడా (అత్తమామలు) ఆస్థితి నుండే కదా అత్తమామలస్థికి వచ్చింది.

ఈ సంకట స్థితి నుండి త్వరగా తేలుకొనేదిమామగారు; ఎందుకంటే తండ్రి కొడుకు మీదవాత్సల్యాన్ని ఎప్పుడు మనసులో దాచుకుంటాడు అలాగే కొడుకు కూడా తండ్రిమీద ప్రేమను లోపలదాచుకొని, గౌరవాన్ని మాత్రం చూపుతుంటాడు. అందుకని వారిద్దరి మధ్యఅంతగాదూరం పెరగదు. కాని తల్లి ప్రేమ అలాంటిదికాదు. అలాగే భార్యకూడా ఓ స్త్రీ, ఎన్నొ ఆశలపల్లకిలో వచ్చింది. కనుక వారిద్దరి మధ్య ఒకరకమైన పోటిలాంటిది, ఘర్షణ నలుగుతుంటుంది. అందుకే వారు ఒకరికి ఒకరు విలనుల్లాగా ఊహించుకుంటూ ఉంటారు. ఏమాత్రం చిన్న తేడా వచ్చినా అది చిలికి, చిలికి గాలి వానలాగా మారుతుంది. అందుకని, క్రొత్త కోడలు రాగానే తండ్రి కొడుకులు చాలా జాగురూకతతో, సమయస్ఫూర్తిగా వ్యవహరించవలసి ఉంటుంది.

నేడు, ఎక్కువ మంది తల్లిదండ్రులు, వారి, వారి ఉద్యోగ, వ్యాపార, ఇతరత్రా బాధ్యతల వల్ల(వారి తల్లిదండ్రులను చూసుకోవడం వగైర)కొడుకుల దగ్గర ఉండే అవకాశం ఎలాగు ఉండటము లేదు. అలాగే, విదేశాలలో ఉంటున్న పిల్లల్ల దగ్గరకూడా ఉండే అవకాశం తక్కువ. అందుకనే వారూ విడిగానే ఉంటున్నారు. కనుక కలుసు కున్నప్పుడు ఏమాత్రం చిన్న ఇబ్బంది, మార్పు కలిగిన (shifting of attention or paying more attention towardsother) దానినిఉభయులుభూతద్దంలో చూసుకొని, సాధింపులుమొదలెట్టి, అపోహలనే కలుపుమొక్కలు స్వయంగా నాటుకొని, అనురాగాప్యాతలనే పరిమళ భరిత మొక్కలను ఆదిలోనే కనుమరుగుచేసుకొంటున్నారు. కొండకచో కోడలు తల్లిదండ్రులు, ఆడపడుచు(లు) కూడా కలుపమొక్కలకుగట్టిపోషణ చేయడానికి సిద్ధంగా ఉంటారు. కనుక కోడళ్లూ బహుపరాక్. భావి జీవితం మీదే కనుక మీ శక్తి యుక్తులన్నిమీ స్వంతఇంటిని ఆనందమయంగా నడుపుకొనడానికి విజ్ఞత చూపండి.


అమ్మాయి పెళ్ళైన కొత్తలో పుట్టింటి వారితో ఎలా వుండాలి?  
అత్తగారింట్లో ఎలా ఉంటే మరింతగా సర్దుకుపోవటానికీ, వారితో కలిసిపోవటానికీ, అక్కడి పరిస్థితులకి తగిన విదంగా తనని తను మార్చుకోవటానికీ అవకాశం ఉంటుంది?

పూర్వం మనవాండ్లు ‘ఆడపిల్ల’అని సంబోధించడంలోనే పై ప్రశ్నకు స్థూలంగా సమాధానం ఉన్నది. ఆదెళ్ళ శైలబాల గారు వ్రాసిన ‘నాన్న’ నవల్లో (సాయిబాబా పబ్లికేషన్స్, బాపట్ల, ఏప్రియల్,2013)ఈ ప్రశ్నకు చక్కటి పరిష్కారాలు, సమాధానాలు మనకు కనుపిస్తాయి.

అత్తారింటికివచ్చిన ఆడపిల్ల, కష్టతరమైనా (ఇపుడు అంతకష్టతరం కాదనుకొంటాను – ఎక్కువమంది చదువులు, ఉద్యోగాలరీత్యా, తమవారికి దూరంగానే ఉంటున్నారు) పుట్టింటి వారితో అవసరమైన మేర సాన్నిహిత్యాన్ని ఉంచుకొంటూ; భర్త, అతని కుటుంబసభ్యులకు దగ్గర అవుతుంటే వారితో అనుబంధంపెరగడానికి అవకాశం ఉంటుందికదా!
ముఖ్యంగాచరవాణిలో అవసరమున్నా లేకున్నా ప్రతిదీ అమ్మలకు ఫోను చేసి అడిగి తెలుసుకొనడానికి ప్రయత్నించే బదులుదగ్గరున్న అత్తగారిని (లేదా అదేచరవాణిని అమ్మకు బదులు అత్తగారికి చేస్తే) అడిగితే, అది ఆవిడికీ సంత్రుప్తిగా ఉంటుంది, వారి పద్ధతి ప్రకారం నడుచుకొనడానికి తేలికగ ఉంటుంది; వారికి ‘మాకోడలు పిల్ల నన్నడకుండా ఏమి చేయదు’ అనే ఒక భరోసా, ఆనందం. తద్వార ఘర్షణకు తావుండదు.

మనం ఒక చోటపనిచేసి, ఆ అనుభవంతో క్రొత్త సంస్థలో చేరినపుడు, మనకు సందేహము వచ్చినపుడు అక్కడి మేనజర్లసలహాల ప్రకారమ నడుచుకుంటాము కాని, పాత సంస్థలో వారిని ముందు సంప్రదించము కదా; వీరు మనకు దారి చూపలేకపోతె అప్పుడు మాత్రమే మనం మనకు నమ్మకంఉన్నవారిని సంప్రదిస్తాము. అలాగేఇక్కడాకూడా.

ఇంకొకటి, పుట్టింటివారు అత్తింటివారికన్నాసంపన్నులైనా, హోదాలోఉన్నా మరింత జాగ్రత్తఅవసరము.  అత్తింటివారిని ఎప్పుడూకించపరస్తూ, చిన్నబుచ్చుతూ మాట్లాడకూడదు, ప్రవర్తించకూడదు.  పుట్టింటివారు  వారి ఆధిక్యతను తమ అత్తవారిపై చూపకుండా వారికి నచ్చచెప్పాలి. అలాగే పుట్టింటివారు, తరచూ అత్తింటివారింటిలో అమ్మాయిని సరిగా చూసుకుంటున్నారో లేదో అనిరోజూ ఫోనులుచేసి గంటలు తరబడి ఆ అమ్మాయిని అత్తింటివారితో పొసగనీయకుండా చేయకూడదు.  అలా జరుగుతున్నప్పుడు, అమ్మాయే, సున్నితంగా, వారికి తనకు ఏమి ఇబ్బందిలేదని, అవసరమైతే తనే ఫోను చేస్తానంటే కొంతసమస్యకు పరిష్కారము అవుతుందికదా!

ఏదైనామార్పు జరగినపుడు కొంత ఇబ్బందులు తప్పవు; వాటిని ముందే మనము గుర్తెరిగి, వాటికి సరిఐన ప్రణాలిక తయారుచేసుకొని,  మన మార్పులో భాగస్వామ్యం ఉన్నఇతరులకు కూడావాటిని, వారు నొచ్చుకొనకుండా, జాగ్రత్తగా, మృదువుగా తెలియచెప్పి, అమలు చేసుకుంటే మనం అనుకొన్నది సాధించడానికి ఎక్కువ అవకాశంఉన్నది. ఏమైనా వారి, వారి పరిస్థితుల బట్టి సరిఐన పరిష్కారం ఎన్నుకొని ప్రయత్నించవలసి ఉంటుంది.

క||వినదగు నెవ్వరు సెప్పిన
     వినినంతనే వేగపడగవివరింపఁదగున్
     గనికల్ల నిజముఁ దెలిసిన
     మనుజుఁడెపో నీతిపరుడు మహిలోసుమతీ!
(ఎవరు చెప్పినా వినాలి; కాని వాటి ప్రకారం తొందర బడి నిర్ణయాలు తీసుకొనకుండా మంచి, చెడు (అబద్ధం,నిజము) గుర్తించి జాగ్రత్తగా ఆలోచించే వారే (నిర్ణయాలు తీసుకొనేవాడు)నేర్పరులు (న్యాయము,ధర్మము తెలిసినవారు).


సర్వే2 త్ర సుఖినస్సన్తు|

సర్వేసన్తు నిరామయాః|

సర్వే భద్రాణి పశ్యన్తు|

మాకశ్చిద్దుఃఖ భాగ్భవేత్||


******

108 ఉపనిషత్తులలో గల 108 మహావాక్యములు

సంకలనముః విద్వాన్ గఱ్ఱెసత్యనారాయణ గుప్తగారు;
ప్రచురణ: ప్రార్ధనా గాన ప్రచార సంఘము (1992)
లోకా స్సమస్తా స్సుఖినోభవన్తు! సర్వే జనా స్సుఖినోభవన్తు! __/\__




1.ఈ శావాస్య మిదగం సర్వం|| (ఈశావాస్యోపనిషత్)
– ఈ చరాచర జగత్తంతయు నామరూప క్రియారహితమగు ఈశ్వర స్వరూప మాత్రముగా దర్శించుము.

2. ఇహ చేదవేదీ దథ సత్యమస్తి || (కేనోపనిషత్)
– ఈ మానవ జన్మయందుపరమాత్మను గురించి తెలిసి కొనినచో సత్యమైన బ్రహ్మానందము సిద్ధించుచున్నది. 

3. ఉత్తిష్ఠత జాగృత ప్రాప్యవరాన్ని బోధతః || (కఠోపనిషత్)
– లెమ్ము మేలుకొనుము! సద్గురువును సమీపించి బ్రహ్మజ్ఞానమును పొందుము!!   

4. ఇన్ద్రస్త్వంప్రాణతేజసారుద్రో2సి పరిరక్షితా || (ప్రశ్నోపనిషత్)
– ఓ ప్రాణమా! నీవే యింద్రుడవు (పరమాత్మవు). నీవేరుద్రుడవు. సర్వజగత్తును పరిపాలించువాడవు.

5. నాయమాత్మా ప్రవచనేన లభ్యోనమేధయా నబహునా శ్రుతేన|| (ముండకోపనిషత్)
– ఈ ఆత్మ, అధికముగ ప్రవచనములు చేయుటచేత పొంద శక్యమైనదికాదు. మేధాశక్తిచేత పొందశక్యమైనదికాదు. అధికముగ శ్రవణము చేయుటవలన గూడ లభ్యముకాదు. (ప్రవచనము, మేధస్సు, శ్రవణముఅనుభవమునకు బలమును మాత్రమొసంగును.)

6. అయ మాత్మా బ్రహ్మ|| (మాండూక్యోపనిషత్)
- స్వయం ప్రకాశమై అపరోక్షమైఅయం శబ్దవాచ్యమైన ఆత్మయే ఆ పరబ్రహ్మము.

7. స్వాధ్యాయా న్మా ప్రమదః|| (తైత్తిరీయోపనిషత్)
- స్వాధ్యాయ విషయుములోప్రమాదమును పొందకుము. (అశ్రద్ధ వహించకుము)

8. ప్రజ్ఞానం బ్రహ్మ|| (ఐతరేయోపనిషత్ )
- సమస్త జీవులలో బ్రహ్మస్వరూపమైన ఏ చైతన్యముగలదో అట్టి ప్రజ్ఞానమే(చైతన్యమే) పరబ్రహ్మము.

9. తత్త్వమసి|| (చాందోగ్యోపనిషత్)
- (తత్) ఆ పరమాత్మయే, (త్వం) జీవాత్మగా (అసి) అయియున్నాడు.  (జీవాత్మయే పరమాత్మగా అనుభవించవలెను.) ||12-06-2013||

10.అహం బ్రహ్మా2స్మి|| (బృహదారణ్యకోపనిషత్)
- నేను ఆ పరబ్రహ్మముగానున్నాను. (ఈ దేహములో పరిపూర్ణముగా బుద్ధికి సాక్షిగానేనున్నాను.)

11. యదక్షరం పరం బ్రహ్మతత్సూత్రమితి ధారయేత్|| (బ్రహ్మోపనిషత్)
- అక్షర పరబ్రహ్మమును యజ్ఞోపవీతముగా భావించి ధరించవలెను.

12.తత్ బ్రహ్మా2 ద్వయ మస్మ్యహమ్|| (కైవల్యోపనిషత్)
- అట్టి అద్వయమైన పరబ్రహ్మమును నేనే అయియున్నాను.

13. యదహరేవ విరజేత్త దహరేవప్రవ్రజేత్|| (జాబాలోపనిషత్)
- ఎప్పుడు సంసారములో సంపూర్ణవైరాగ్యము జనించునో, అప్పుడే అతడు సన్యసించి సన్యాసాశ్రమమును స్వీకరించవలెను.

14. జ్ఞాత్వాదేవం ముచ్యతేసర్వపాశైః|| (శ్వేతాశ్వతరోపనిషత్)
- పరమేశ్వర దేవునితెలిసికొని సర్వపాశముల (బంధముల) నుండి ముక్తుడగుచున్నాడు.

15. శాన్తాయ దాన్తయ గురుభక్తాయ హంస హంసేతి|| (హంసోపనిషత్)
- హంస హంస అను పరబ్రహ్మ స్వరూపము జితేంద్రియుడగు గురుభక్తునకు తెలియబడుచున్నది.

16. ఔషధ వదశన మాచరే దౌషధ వదశనం ప్రాశ్నీయాత్|| (ఆరుణికోపనిషత్)
- ఔషధమును సేవించురీతిగా అన్నమును తినవలెను.  యథాప్రాప్తమగు భోజనమును స్వీకరించవలెను.

17.గర్భవాసే మహద్దుఃఖం మోహోదుఃఖంచ జన్మసు|| (గర్భోపనిషత్)
- గర్భవాసము మహాదుఃఖకరమైనది. జన్మల నెత్తుటయందలి మోహము మహాదుఃఖకరమైనది.

18. ఓం నమోనారాయణా యేతిమంత్రోపాసకః వైకుంఠ భువనం గమిష్యతి|| (నారాయణోపనిషత్)
- ఓమ నమోనారాయణాయ అను నట్టి అష్టాక్షరీ మహామంత్రమును ఉపాసించుభక్తుడు వైకుంఠభువనమునుచేరుచున్నాడు. 

19. జ్ఞాన దండో ధృతోయేనఏకదండీ స ఉచ్యతే|| (పరమహంసోపనిషత్)
- అత్మజ్ఞానమును దండమును ధైర్యముగా ధరించినవాడు ఏకదండి(అనగా మహర్షి) అని చెప్పబడును.   

20. మన ఏవ మనుష్యాణాం కారణంబన్ధ మోక్షయోః|| (అమృతబిందూపనిషత్)
- మనుష్యులయొక్క బంధమోక్షములకు మనస్సేకారణముగా నున్నది. (బంధమునకుగాని,మోక్షమునకుగాని తన మనస్సే కారణము.)

21.ఏక మాత్రస్తథా22కాశో హ్యమాత్రంతు విచింతయేత్ || (అమృతనాదోపనిషత్)
- ఏకమాత్ర ఆకాశతత్వము. అ మాత్రయగు పరమత్మను ధ్యానముచేయవలెను.  

22. హృదిస్థా దేవతా స్సర్వా హృది ప్రాణాః ప్రతిష్టితాః|| (అథర్వశిరోపనిషత్)
- దేవతలందరు హృదయమునందున్నారు; హృదయములో ప్రాణ దేవతలు ప్రతిష్టింపబడి యున్నారు.

23.స ఏష హ్యోంకారః, చతురక్షర శ్చతుష్పాద శ్చతుశ్శిర శ్చతురర్ధ మాత్రః|| (అథర్వశిఖోపనిషత్)
- ఇయ్యదియే ఓంకారము, ఇది ౪ అక్షరములు గలది, ౪ పాదములు గలది, ౪ శీర్షములు గలది, నాల్గవది, అర్ధమాత్రము గలది.

24. చిత్తమేవహి సంసారః తత్ప్రయత్నేన శోధయేత్|| (మైత్రాయణ్యుపనిషత్)
- చిత్తమే సంసారము. ఆ చిత్తము ప్రయత్నించి శోధించ వలెను.

25. విద్వాన్ శ్రైష్ఠ్యంస్వారాజ్య మాధిపత్యం పశ్యేతి|| (కౌషీతకీ బ్రాహ్మణోపనిషత్)
- విద్వాంసుడు శ్రేష్ఠమగు ఆత్మ సామ్రాజ్యాధిపత్యమును అనుభవించు చున్నాడు.

26. అగ్ని షోమాత్మకం విశ్వమిత్యగ్ని రాచక్షతే|| (బృహజ్జాబాలోపనిషత్)
- విశ్వమంతయు అగ్ని షోమాత్మకము. అగ్ని సోముల స్వరూపము.

27. (1) ఏషయోనిస్సర్వస్య ప్రభవా ప్యయౌహి భూతానామ్|| (నృసింహ పూర్వతాపిన్యుపనిషత్)
- పరబ్రహ్మము సకల విశ్వమునకు జన్మస్థానమై యున్నాడు. సకల జీవులయొక్క జనన మరణములకు ఆధారభూతుడై యున్నాడు.

27. (2) యచ్చాన్యత్త్రికాలాతీతం తద ప్యోంకార ఏవ, సర్వం హ్యేతద్బ్రహ్మా|| (నృసింహోత్తరతాపిన్యుపనిషత్)
- త్రికాలా తీతమైనదేదైనఊన్నచో అదియును ఓంకారమే. ప్రపంచ మంతయు బ్రహ్మమే.||13-06-2013||

28. జ్ఞానశక్తి స్సామవేదః తృతీయ సవనం మహాదేవో దేవతేతి|| (కాలాగ్ని రుద్రోపనిషత్)
- జ్ఞానశక్తి, సమవేదము, తృతీయ సవనము, మహాదేవుడు దేవత (అని తెలియవలెను)

29. అభేద దర్శనం జ్ఞానమ్|| (మైత్రేయోపనిషత్)
- అభేద దర్శనమే అత్మ జ్ఞానము.

30. హృద్యాకాశే పరే కోశే దివో౨య మాత్మా స్వపితి|| (సుబాలోపనిషత్)
- హృదయాకాశమున స్వర్గముకన్న పరమైన కోశమున ఆత్మ నిద్రించును.

31. అమృతత్వం సమాప్నోతి యదా కమా న్స ముచ్యతే|| (క్షురికోపనిషత్)
- కామ సంకల్పములనుండి విముక్తుడైనవాడు అమృతత్వమును పొందుచున్నాడు.

32. యస్మిం త్సర్వ మిదం ప్రోతం బ్రహ్మ స్థావర జంగమమ్|| (మంత్రికోపనిషత్)
- స్థావర జంగమాత్మకమైన యీ సర్వ ప్రపంచము ఎవని యందు కూర్చబడి యున్నదో, అతడే పరబ్రహ్మము.

33. బ్రహ్మైవాహం సర్వ వేదాంత వేద్యమ్|| (సర్వసారోపనిషత్)
- సర్వ వేదాంత వేద్యమైన పరబ్రహ్మమును నేనే అయి యున్నాను.

34. అనాద్యంతం శుద్ధం శివం శాన్తం నిర్గుణ మిత్యాది వాచ్య మనిర్వాచ్యం చైతన్యం బ్రహ్మ|| (నిరాలంబోపనిషత్)
- ఆద్యంతములు లేనిదియు, శుద్ధమైనదియు, మంగళకరమైనదియు, శాన్తమైనదియు, నిర్గుణమైనదియు, అనిర్వచనీయమైనదియు నగు చైతన్యమే పరబ్రహ్మము.

35. ఏకమేవా౨ద్వితీయం సన్నామరూప వివర్జితమ్|| (శుకరహస్యోపనిషత్)
- ఏకమైనది అద్వితీయమైనది నామరూప వివర్జితమైనది ఆ పరబ్రహ్మము.

36. సచ్చిదానంద మాత్మాన మద్వితీయం బ్రహ్మ భావయేత్|| (వజ్రసూచికోపనిషత్)
- పరమాత్మను సచ్చిదానంద స్వరూపునిగను, అద్వితీయునిగను, పరబ్రహ్మగను భావించవలెను.

37.బ్రహ్మై వాస్మీతిసద్వృత్త్యా నిరాలంబతయా స్థితిః || (తేజోబిందూపనిషత్)
- నేనే బ్రహ్మను అను సద్వృత్తితో నిరాలంబముగా మనస్సు నుంచటయే (ధ్యానము) జ్ఞాన సమాధి. 
 
38. మన స్తత్ర లయం యాతితద్విష్ణోః పరమం పదమ్|| (నాదబిందూపనిషత్)
- మనస్సు ఎక్కడ లయమును చెందుచున్నదో అయ్యదియే శ్రీమహావిష్ణువుయొక్క పరమపద(స్థాన)  మై .యున్నది

39. ఓ మిత్యేకాక్షరం బ్రహ్మధ్యేయం సర్వ ముముక్షుభిః|| (ధ్యానబిందూపనిషత్)      
- ఓం అను ఏకాక్షరరూప బ్రహ్మము ముముక్షువులందరికి లక్ష్యమై యున్నది.

40. అశబ్దో౨హ మరూపో౨హమస్పర్శో౨హ స్మ్యహమద్వయః|| (బ్రహ్మవిద్యోపనిషత్)
- నేను అశబ్దుడను, అరూపుడను, అస్పర్శుడను, అద్వయుడను .

41. సర్వ విఘ్నహరో మంత్రః ప్రణవః సర్వదోషహా|| (యోగతత్త్వోపనిషత్)
- ప్రణవ మంత్రము సర్వ విఘ్నములను హరించుచున్నది. సర్వదోషములను పోగొట్టుచున్నది.

42. ప్రత్యగానందంబ్రహ్మపురుషం ప్రణవస్వరూపమ్||   (ఆత్మ భోధోపనిషత్)
- ప్రత్యగానంద స్వరూపుడు ఓంకార స్వరూపుడునగు పరమ పురుషుడే పర బ్రహ్మము.  

43. ఆత్మన్యేవ స్థితో యస్తుసయాతి పరమాం గతిమ్|| (నారద పరివ్రాజకోపనిషత్)
- పరబ్రహ్మమునందే రమించు (స్థితుడై యుండు) జ్ఞానిపరమగతిని పొందుచున్నాడు. 

44. సో౨హం చిన్మాత్ర మేవేతి చిన్తనం ధ్యాన ముచ్యతే|| (త్రిశిఖి బ్రాహ్మణోపనిషత్)
- ఆ పరబ్రహ్మమే నేను, నేను చిన్మాత్రుడను, అని చిన్తన చేయుచుండుట ధ్యానమని చెప్పబడుచున్నది.

45. మూల ప్రకృతి రూపత్వా త్సాసీతా ప్రకృతిః స్మృతా|| (సీతోపనిషత్)
- ఆ సీతాదేవి మూల ప్రకృతియొక్క రూపమే అయియున్నందు వలన ప్రకృతి అనిచెప్పబడుచున్నది.||29-06-2013||

46. యావత్ దృష్టిఃభ్రువోర్మధ్యే తావత్కాలం భయం కుతః? || (యోగచూడామణ్యుపనిషత్)
– భ్రూమధ్యప్రదేశములో దృష్టినినిలిపినంత కాలము నీకు భయమెక్కడ నున్నది? (భయములేదు)

47. అద్వైత సదానందో దేవతా, నియమః స్వాంతరింద్రియనిగ్రహః|| (నిర్వాణోపనిషత్)
 - అద్వైతానందమే దేవత. తనయొక్క అంతరింద్రియ నిగ్రహమే నియమము.

48. శీర్షోపరి ద్వాదశాంగులమానజ్యోతిః పశ్యతి, తదా అమృతత్వమేతి|| (మండల బ్రాహ్మణోపనిషత్)
- శిరస్సుపైన 12 అంగుళములకు మీదజ్యోతిస్సమూహము కనిపించినచో అమృతత్వము ప్రాప్తించుచున్నది.

49. ప్రభోధ పూర్ణ పాత్రేతు జ్ఞప్తిదీపం విలోక యేత్|| (దక్షిణామూర్త్యుపనిషత్)
- ప్రబోధము అను పుర్ణపాత్రయందు జ్ఞానమను దీపమును దర్శించవలెను.

50. ఏకో విష్ణుర్మహ ద్భూతంపృథ గ్భూతా న్యనేకశః|| (శరభోపనిషత్)
- శ్రీ మహావిష్ణువొక్కడే మహాభూతము. అనేకములుగా నున్న తక్కిన భూతములు చిన్నవి.

51. దేహో దేవాలయః ప్రోక్తో, జీవో దేవ స్సదా శివః|| (స్కందోపనిషత్)
- దేహము దేవాలయమని చెప్పబడుచున్నది. జీవుడు సదా మంగళస్వరూపియై దేవుడై యున్నాడు.

52. భక్త్యా వినాబ్రహ్మజ్ఞానం కదాపి నజాయతే||(మహానారాయణోపనిషత్) (త్రిపాద్విభూతి)
- భక్తిలేనిచోబ్రహ్మజ్ఞానము ఎన్నడులభించదు.

53. తస్మాదంతర్ దృష్ట్యా తారకఏవ2ను సంధేయః|| (అద్వయతారకోపనిషత్)
- అందువలన అంతర దృష్టితోతారక యోగాభ్యాసమును చేయవలెను.

54. రామ మంత్రార్ధ విజ్ఞానీ జీవన్ముక్తో, నసంశయః|| (రామరహస్యోపనిషత్)
- రామ మంత్రార్ధమును బాగుగా అర్ధము చేసికొనిన విజ్ఞాని జీవన్ముక్తుడగును. ఇందులో సంశయములేదు. ||30-06-2013||

55(అ). స్వర్భూః జ్యోతిర్మయో2 నంత రూపీ స్వేనైవభాసతే|| (రామపూర్వతాపిన్యుపనిషత్)
- స్వయం ప్రకాశు డగుటవలన ఆతడు (రాముడు) జోతిర్మయుడు. ఆ రాముని ఎవ్వరూ సృష్టిచేయలేదు. అందువలన “స్వర్భూ” అయినాడు.

55(ఆ). ఏష సర్వేశ్వర ఏష సర్వజ్ఞ ఏషోం2తర్యా మ్యేషయోని సర్వస్య ప్రభవాప్యయౌహి భూతానామ్|| (రామోత్తరతాపిన్యుపనిషత్)
- ఈ రాముడే సర్వేశ్వరుడు, ఈతడే సర్వజ్ఞుడు, ఈతడే అంతర్యామి, ఈతడేసర్వమునకు కారణభూతుడు, ఈతడేసర్వజీవుల యొక్క ఉత్పత్తి వినాశములకు కారణభూతుడు. 

56. ఏకో విష్ణురనేకేషు జంగమ స్థావరేషు చ|| (వాసుదేవోపనిషత్)  
- ఒకే విష్ణువు అంతర్యామియైసమస్త జంగమ స్థావరముల యందువ్యాపించియున్నాడు.

57. తద్బ్రహ్మ తాపత్రయాతీతమ్|| (ముద్గలోపనిషత్) 
- ఆ పర బ్రహ్మము తాపత్రయములకతీతముగా నున్నది.  
        
58. వేదాంత శ్రవణం కుర్వన్యోగం సమార భేత్|| (శ్యాండిల్యోపనిషత్)
- వేదాంత శ్రవణము చేయుచు యోగాభ్యాసమును ప్రారంభించవలెను.  

59. సత్యజ్ఞానానందం పరిపూర్ణంసనాతనమేక మేవా2ద్వితీయం బ్రహ్మ|| (పైంగలోపనిషత్)
- ఆ పరబ్రహ్మము సత్యజ్ఞానానందమయమైనది; పరిపూర్ణ మైనది; సనాతనమైనది; ఏకముగా అద్వితీయముగానున్నది. 
  
60.అథ భిక్షూణాంమోక్షార్ధినాం కుటీచక బహూదక హంస పరమహంసా శ్చేతి చత్వారః|| (బిక్షుకోపనిషత్)
- మోక్షార్హులైనబిక్షువులలో (4 భేదములు) నాల్గుపేర్లలోనున్నారు;
1.కుటీచకులు 2.బహూదకులు 3.హంసలు 4.పరమ హంసలు.

61. అహం సచ్చిత్పరానందబ్రహ్మైవా2స్మి న చేతరః|| (మహోపనిషత్)
- నేను సత్ చిత్ పరానంద పరబ్రహ్మ స్వరూపుడనై యున్నాను. తదితరుడను కాను.

62. జాగ్రత్ స్వప్నస్సుషుప్తిస్తురీయమితిచ చతుర్విధావస్థాః|| (శారీరకోపనిషత్)
- జాగ్రత్తు, స్వప్నము, సుషిప్తి, తురీయము అని అవస్థలు నాలుగు విధములుగా నున్నవి.

63. ఓమ్ సర్వే జీవాఃసుఖైర్దుఖైః మాయా జాలేన వేష్టితాః|| (యోగశిఖోపనిషత్)
- జీవులందరును మాయాజాలముచే సుఖములచేతను దుఃఖములచేతను చుట్టుకొనబడినవారైయున్నారు. ||02-07-2013||
        
64. స్వవపుః కుణపా౨కారమివపశ్య న్న ప్రయత్నేనా౨నియమేన లాభా౨లాభౌ సమౌ కృత్వా|| (తురీయాతీతోపనిషత్)
- తన శరీరమును శవమువలెచూచుచు,అప్రయత్నముగా నియమము లేకుండ లాభనష్టములను సమములుగా చేసి చూడవలెను.

65. ఔషధ వదశన మాచరే దౌషధవదశనం ప్రాశ్నీయాత్|| (సన్యాసోపనిషత్)
- ఔషధమువలె భోజనము చేయవలెను. అన్నమునుఔషధము వలె తినవలెను. (తక్కువగాను రుచిచూడక తినవలెను.)

66. యదహరేవ విరజ్యేత్తదహరేవప్రవజేత్||(పరమహంస పరివ్రాజకోపనిషత్)
- ఏరోజున విరక్తుడగునో, ఆ రోజుననే సన్యసించవలెను.

67. యే బ్రహ్మ విష్ణు రుద్రా స్తేభ్య స్సగుణేభ్య ఓం నమః|| (అక్షరమాలికోపనిషత్)
- ఏ బ్రహ్మ విష్ణు రుద్రు లున్నారో సగుణులైన ఆ దేవతా మూర్తులకు నమస్కారము.

68. మహావిష్ణు మిత్యాహ| మహతాం వా అయం మహా న్రోదసీ వ్యాప్య స్థితః|| (అవ్యక్తోపనిషత్)
- ఆ విష్ణువు మహావిష్ణువు. మహత్తులకన్న గొప్పవాడు. భూమ్యాకాశములను వ్యాపించి ఉన్నాడు కనుకనే. కావున మహావిష్ణుం అనెను.

69. స సర్వ వేత్తాభువనస్యగోప్తా నాభిః ప్రజానాం నిహితా జనానామ్|| (ఏకాక్షరోపనిషత్)
- ఆతడు సర్వవేత్త, భువనములకురక్షకుడు,జనులకు ప్రజలకు నాభిభూతుడు.

70. ఆత్మవ్యతీతే సర్వస్మాత్సర్వరూపే2థవాతతే| కోబంధః? కశ్చవామోక్షః?|| (అన్నపూర్ణోపనిషత్)
– ఆత్మ అన్నింటికి అతీతమైనది, సర్వరూపమైనది. ఇంక బంధమేమిటి? మోక్షమేమిటి?

71.నమస్తే ఆదిత్య త్వమేవప్రత్యక్షం కర్మ కర్తాసి, త్వమేవప్రత్యక్షం బ్రహ్మాసి|| (సూర్యోపనిషత్)
- ఓ ఆదిత్యదేవా! నీవే ప్రత్యక్షమైన కర్మ కర్త వైతివి.   నీవే కంటి కెదురుగా  కనబడు ప్రత్య క్ష పర బ్రహ్మవు.

72. పాపా ద్బిభేతి సతతంనచభోగమపేక్షతే|| (అక్ష్యుపనిషత్)
- జిజ్ఞాసువు సర్వదాపాపభీతి కలిగియుండును. మరియు నట్టివాడు భోగములనుఅపేక్షించక యుండును. ||03-07-2013||

73.స్వయం విశ్వమిదం సర్వం స్వస్మా దన్యన్న కించన|| (అధ్యాత్మోపనిషత్)
- విశ్వరూపములోనున్న ఉపాధి అంతయు సర్వమును ఆత్మయే. ఆత్మకంటే వేరుగానున్న వస్తువు లేనేలేదు. 

74. నమే దేహేన సంబంధో మేఘేనేవ విహాయ విహాయనః|| (కుండికోపనిషత్)
- నాకు దేహముతో సంబంధము, మేఘముతో ఆకాశమునకు సంబంధము లేనట్లే, లేనేలేదు.

75. మన ఏవ సవితా వాక్సావిత్రీ స యత్ర మనస్త ద్వాక్|| (సావిత్య్రుపనిషత్)
- మనస్సే సవిత, వాక్కు సావిత్రి. ఎక్కడ మనస్సో అదియే వాక్కు.

76. జీవన్నేవ సదాముక్తఃకృతార్ధో బ్రహ్మ విత్తమః|| (ఆత్మోపనిషత్)
- బ్రహ్మవిత్తముడు జీవించియున్నప్పుడే సర్వదా ముక్తుడు, కృతార్ధుడును అగుచున్నాడు.

77. స్వాత్మన్యేవ స్వయం సర్వంసదా పశ్యతి నిర్భయః|| (పాశుపత బ్రహ్మోపనిషత్)
- తన ఆత్మయందే సర్వమును నిర్భయుడై స్వయముగా దర్శించుచున్నాడు.

78. యేన సర్వమిదంప్రోతం సూత్రే మణి గణా ఇవ తత్సూత్రం ధారయేద్యోగీయోగవిత్ బ్రాహ్మణోయతిః||(పరబ్రహ్మోపనిషత్)
- దారమున మణిగణములవలె, ఎవనియందీ సర్వము గ్రుచ్చబడియున్నదో(ఓతప్రోతమై) ఆ సూత్రమును,యోగవేత్త,యోగి, బ్రాహ్మణుడును నగు యతి ధరించవలెను.

79. నకర్మణా నప్రజయా ధనేనత్యాగే నైకే అమృతత్వమానశుః|| (అవధూతోపనిషత్)
- అమృతత్వమును కర్మచే పొందరు; సంతానముచేపొందరు;ధనముచే పొందరు. త్యాగముతో మాత్రమే అమృతత్వమును పొందుచున్నారు.

80. ఓం నమశ్శివాయేతి యాజుషమంత్రోపాసకో రుద్రత్వం ప్రాప్నోతి, కల్యాణం ప్రాప్నోతి|| (త్రిపురతాపిన్యుపనిషత్)
- ఓం నమశ్శివాయ అనుయాజుషమంత్రము నుపాసించువాడు రుద్రత్వమును పొందును. కల్యాణమును పొందును.

81. నమో దేవ్యై మహాదేవ్యైశివాయై సతతం నమః|| (శ్రీ దేవ్యుపనిషత్)
- దేవికి నమస్కారము. మహాదేవికి నమస్కారము. శివకు నెల్లప్పుడును నమస్కారము.

82. శర్వ సర్వస్య జగతో విధాతాధర్తా హర్తా విశ్వరూపత్వమేతి|| (త్రిపురోపనిషత్)
- శర్వుడు సర్వ జగత్తునకు స్రష్ట, ధరించువాడు, హరించువాడును, విశ్వరూపత్వమును పొందుచున్నాడు. ||04-07-2013||

83. స ఏవ జగతస్సాక్షీసర్వాత్మా విమలాకృతిః|| (కఠరుద్రోపనిషత్)
- అతడే జగత్తునకు సాక్షి, సర్వాత్మ విమలాకారము కలవాడు.

84. స్వ వ్యతిరిక్త వస్తుసంగరహిత స్మరణం విభూషణమ్|| (భావనోపనిషత్)
- తనకంటే వేరుగానున్న వస్తువులతో సంగబుద్ధి పెట్టు కొనకుండ ఉండటయే విభూషణము.

85. సర్వ దేవాత్మాకోరుద్రఃసర్వదేవాః శివాత్మకాః|| (రుద్రహృదయోపనిషత్)
- సర్వ దేవాత్మకుడు రుద్రుడు. దేవతలందరును శివాత్మకులు.

86. సో2హమస్మీతి నిశ్చిత్య యస్యదావర్తతే పుమాన్|| (యోగకుండల్యుపనిషత్)
- ఆ పరమాత్మయే నేను అని సర్వదా నిశ్చయభావమును కలిగియుండుము.

87. సర్వగ్ం హవా ఏతదిదంభస్మపూతం పావనం నమామి|| (భస్మజాబాలోపనిషత్)
- ఈ సర్వమును భస్మమే, పవిత్రమైన దానినిగ పావనముగ ఈ భస్మమును నమస్కరించుచున్నాను.

 88. స్వయమేవకృతద్వారం రుద్రాక్షం స్యాది హోత్తమమ్|| (రుద్రాక్షజాబాలోపనిషత్)
- స్వయముగా రంధ్రమున్న రుద్రాక్ష ప్రశస్తమైనది (స్వయముగా రంధ్రమున్న రుద్రాక్ష ధరించుట శ్రేష్టము).

89. ఓం లం నమస్తే గణపతయే త్వమేవ ప్రత్యక్షం తత్వమసి|| (గణపత్యుపనిషత్)
-ఓం లం గణపతి కొరకు నమస్కారము. నీవు ప్రత్యక్షమైన తత్త్వమయియున్నాను.

90. అజ్ఞాన మలపంకం యః క్షాళయేత్ జ్ఞానతో యతః, స ఏవ సర్వదా శుద్ధః|| (దర్శనోపనిషత్)
-ఎవడు జ్ఞానము వలన అజ్ఞాన మలపంకమును క్షాళనచేయునో అతడే సర్వదాపరిశుద్ధుడు. ||05-07-2013||

91. ఓం నమో నారాయణాయేతి తారకమ్|| (తారసారోపనిషత్)
- ఓం నమో నారాయణాయ అను నీ మంత్రమే తారక మంత్రము.

92. సో2హమర్కః పరంజ్యోతి రర్కజ్యోతి రహగం శివః|| (మహావాక్యోపనిషత్)-పరంజ్యోతిస్సు అను ఆ జ్యోతిస్సే ఆదిత్య రూపములోనున్న నేను అగుచున్నాను.

93. సో2హమస్మీతి జానీయాద్విద్వాన్ బ్రహ్మ2మృతో భవేత్|| (పంచబ్రహ్మోపనిషత్)
- సోహమస్మి అని తెలిసిన విద్వాంసుడు అమృతుడైన బ్రహ్మయే అగుచున్నాడు.
94. అభయం సర్వభూతేభ్యో నమేభీతిః కదాచన|| (ప్రాణాగ్ని హోత్రోపనిషత్)-నేను సమస్త ప్రాణులకును అభయమునిచ్చుచున్నాను. నాకు ఎల్లప్పుడును భయములేదు. నావలన ఏప్రాణికిని భయము కలుగక యుండును గాక!

95(అ). ఓం సచ్చిదానంద రూపాయ కృష్ణాయాక్లిష్ట కారిణే నమో వేదాంత వేద్యాయ|| (గోపాల పూర్వతాపిన్యుపనిషత్)-ఓం సచ్చిదానందరూపుడు, అక్లిష్టకారి, వేదాంత వేద్యుడునగు శ్రీకృష్ణపరమాత్మకు నమస్కారము.

95(ఆ). ఏకోదేవః సర్వభూతేషుగూఢః సర్వవ్యాపీ సర్వభూతాంతరాత్మా|| (గోపాలోత్తరతాపిన్యుపనిషత్)
- ఒక్కడే దేవుడు అన్ని భూతములయందు గూఢముగానున్నాడు. సర్వవ్యాపిగను సర్వ భూతాంతరాత్మగను నున్నాడు.

96. స ఏవ జగదన్త ర్యామీ, సఏవ సర్మాత్మకః|| (కృష్ణోపనిషత్)
- ఆ శ్రీకృష్ణ పరమాత్మయే జగత్తులో అంతర్యామిగా భాసించు చున్నాడు. ఆ శ్రీకృష్ణుడే సర్వాత్మకుడు.

97. తత్ర పరమహంసానామ సంవర్తకారుణి, శ్వేతకేతు, దూర్వాస, ఋభు, నిదాఘ, దత్తాత్రేయ, శుక, వామదేవ, హారీతక ప్రభృతయః|| (యాజ్ఞవల్క్యోపనిషత్)
- పరమహంసలనగా సంవర్తక, ఆరుణి, శ్వేతకేతు, దూర్వాస, ఋభు, నిదాఘ, దత్తాత్రేయ, శుక, వామదేవ, హారీతక మొదలగు మునులు.

98. చిత్తమూలంహి సంసారః తత్ ప్రయత్నేన శోధయఏత్|| (వరాహోపనిషత్)
- సంసారము చిత్తమూలముగా నున్నది. కావున స్వ ప్రయత్నముతో ఆ సంసారమును శోధించవలెను.

99. జ్ఞానయజ్ఞ స్స విజ్ఞేయ స్సర్వ యజ్ఞోత్తమోత్తమః|| (శాట్యాయనీయోపనిషత్)|
- ఆత్మజ్ఞాన యజ్ఞము సర్వయజ్ఞములకంటె ఉత్తమోత్తమమైనది. ||06-07-2013||

100. సర్వేషాం బీజానాం హయగ్రీవైకాక్షరబీజమనుత్తమం మంత్రరాజాత్మకం భవతి|| (హయగ్రీవోపనిషత్)
- అన్ని బీజాక్షరములలోను హయగ్రీవైకాక్షర(బీజాక్షర)ము అనుత్తమమైనది.(సర్వోత్తమమైనది). ఈ హయగ్రీవ బీజాక్షరము మంత్ర రాజాత్మకము. 

101. వట బీజస్థమివ దత్తబీజస్థంసర్వం జగత్|| (దత్తాత్రేయోపనిషత్)
- మఱ్ఱి విత్తనములోమఱ్ఱి చెట్టున్నట్లే దత్తబీజమున ఈ జగత్తంతయు నున్నది.

102. విషం బ్రహ్మాతిరిక్తంస్యాదమృతం బ్రహ్మ మాత్రకం|| (గారుడోపనిషత్)
- బ్రహ్మము కంటే వేరుగా నున్నది విషము. బ్రహ్మము అమృత స్వరూపము.

103. హరేరామ హరేరామ రామరామహరేహరే హరేకృష్ణ హరేకృష్ణ కృష్ణకృష్ణ హరేహరే|| (కలిసంతారణొపనిషత్)
- ఇదే పదునారు పదములతోకూడియున్నది. దీనినే షోడశనామ మహామంత్రమనియు అందురు.

104. అహంకారావిష్ట స్సంసారీజీవః సఏవ పశుః|| (జాబాల్యుపనిషత్)
- అహంకారముతో వ్యాపించియున్నపుడు (ఈశ్వరుడే) సంసార సహితుడై జీవుడగుచున్నాడు. 

105. యత్ర యత్ర మనోయాతి తత్ర తత్ర పరం పదమ్| తత్ర తత్ర పరంబ్రహ్మ సర్వత్ర సమవస్థితమ్|| (సౌభాగ్యలక్ష్ముపనిషత్)
- ఎక్కడెక్కడికి మనస్సు వెళ్ళునో, అక్కడక్కడ పరమ పదమున పరబ్రహ్మ సర్వత్ర ఉన్నాడు.

106. యా వేదాంతార్ధ తత్వైకస్వరూపా పరమార్ధతః| నామరూపాత్మనావ్యక్త సా మాంపాతుసరస్వతీ||(సరస్వతీ రహస్యోపనిషత్)
- ఏదేవి పరమార్ధమున వేదాంతార్ధతత్వైకస్వరూపయో! నామ రూపములుగా వ్యక్తమైనదో, ఆ సరస్వతీదేవి నన్ను రక్షించుగాక! 

107. సత్యమేకం లలితా22ఖ్యం వస్తుతద ద్వితీయం| అఖండార్ధం పరం బ్రహ్మ|| (బహ్వృచోపనిషత్)
- లలితాఖ్యమైన వస్తువొక్కటేసత్యము,అద్వితీయమును మరియు అఖండార్ధము పరబ్రహ్మ.

108. జ్ఞానం లబ్ధ్వా2చిరాదేవ మామకం ధామ యాస్యసి|| (ముక్తికోపనిషత్)
- ఆత్మజ్ఞానమును పొంది అచిరకాలములో నాయొక్క ధామమును చేరవచ్చును. (అని శ్రీరామచంద్రుడు శ్రీ ఆంజనేయస్వామితో చెప్పెను.) ||08-07-2013||

ఓం తత్ సత్
లోకా స్సమస్తా స్సుఖినోభవన్తుః -సర్వే జనా స్సుఖినోభవన్తుః

*********** _/\_

శృతిమించిన పరాచికం - బావగారి ఇరకాటం (భద్రతా నేపథ్య లఘు కథ)

శృతిమించిన పరాచికం - బావగారి ఇరకాటం (భద్రతా నేపథ్య లఘు కథ)
“అమ్మా!” అంటూ గట్టికేక వినపడగనే,అందరూ ఒక్కసారి హాల్లోకి గాబరాగా వచ్చి ఈజీచైర్ మధ్యలో ఇరుక్కుని క్రిందపడి లేవటానికి ప్రయత్నిస్తున్న రామన్ని చూసి నిశ్చేష్టులైనారు.  అందరిలోకి పెద్దవారైన రామం మామగారు,నొచ్చుకొంటూ… “బాబూ… దెబ్బ గట్టిగ తగిలిందా?”  అంటూ సాయంపట్టి రామాన్ని లేవతీసి,మెల్లగా నడిపించుకొనివెళ్ళి లోపల పందిరిమంచం మీద పడుకోబెట్టారు.
ఈలోగా, అపుడే ప్రక్కింటి స్నేహితురాలి దగ్గరనుండి పుస్తకం తీసుకొని లోపలికి అడుగుపెట్టిన వాసంతి, అందరూ హైరానా పడుతూ, తన కోసమే ఎదురుచూస్తున్నట్లు గ్రహించి,ఏమి తెలియనట్లు లోపలి తొట్రుపాటును కప్పిపుచ్చుకొనటానికి ప్రయత్నిస్తూ….
“ఏమైంది?ఏమిటి హడావుడి? అంటూ ప్రశ్నిస్తున్న వాసంతిని, కూతురు నిర్వాకం గ్రహించిన రామం అత్తగారు తన  సహజ ధోరణిలో ….
”ఏమైందా?నిన్ను నిలువున చీరేసినా పాపం లేదు.  నీవు చేసిన నిర్వాకం వలన బావగరు కుర్చీలో కూర్చోబోయి క్రింద పడ్డారు. ఎన్నిసార్లు చెప్పాను నీకు…అమ్మాయీ! పరాచికాలకు హద్దుండాలని. ఆకుర్చీపట్ట కఱ్ఱ నీవే కదూ తీసింది? నిజం చెప్పు…ఆ పని మీనాన్నగారు,నేను,అక్క చేయలేదు….ఇపుడు బావగారికి గట్టి దెబ్బ తగిలి ఏదన్నా ఐతే….ఎంత అప్రదిష్ట!!!”అని సణుగుకొంటూ రామాన్ని విచారించడానికి లోనికి వెళ్ళింది.
ఆ రాత్రి రామానికి నెప్పి ఎక్కువ అవటంవలన, తాత్కాలికంగా ఉపశమనానికి,బ్రూఫెన్ మాత్రవేసి మర్నాడు ఉదయం రామం మావగారు డాక్టరు దగ్గరకు తీసుకొనివెళ్ళారు.అనుకొన్నంతా అయింది. రామం పడటంలో వెన్నుపూసచివరిది కొంచెం చిట్లిందని డాక్టరు చెప్పారని చెప్పగనే మరలా అందరూ ఒక్కసారి వాసంతిమీద విరుచుకుపడ్డారు.
అంతనొప్పిలోను, బేలగా తనలో తను కుమిలిపోతు,పెద్దల చీవాట్లకు జవాబు చెప్పలేక, చేసిన దానికిపశ్చాత్తాపపడుతూ నేల చూపులు చూస్తున్న వాసంతిని చూచి, రామం వాతావరణాన్ని తేలికపరచడానికాఅన్నట్లు….
“వాసంతీ!ఇలారా…నాకేమి కాదులే…ఇంజక్షనులు వాడితే నెప్పితగ్గి, నిదానంగా ఎముక మాములు అవుతుందని డాక్టరుగారు చెప్పారు.  పరాచికాలు ఒక్కోసారి చాలా ప్రమాదభరితాలు సుమా!  ఇకమీదటఎప్పుడూ ఇలాచేయకేం…మేము కాలేజీలో చదివేటప్పుడు జరిగిన సంఘటన ఒకటి చెప్తా విను…..పరాచికాలు ఎంత ప్రమాదానికి దారితీస్తాయో నీకే తెలుస్తుంది.”  అంటూ తను కాలేజిలో చదువుకొనేటప్పుడు కెమిస్ట్రీ లాబ్ లో జరిగిన ఒక ప్రమాదాన్ని చెప్పడం మొదలుపెట్టేడు రామం.
“బియస్సీచదివేరోజలవి,మామూలుగా లాబ్లో ఒకరిమీదొకరు డిస్టిల్డ్ వాటరును వాష్బాటిల్తో పిచికారి చేసుకొంటూ పరచికాలాడుకొనటం మామూలే.  డిమానుస్ట్రేటర్లు, లెక్చరర్లుచూసి కోప్పడడంకూడా జరుగుతుండేది.  ఒకరోజు, తను సరదాగా తన ప్రక్క బెంచిపైన ఉన్న వాష్బాటిలు తీసి తన క్లాసుమేటు చొక్కాపై వెనుకవైపు గట్టిగా పిచికారి చేసాడు.  అంతే…అతను కెవ్వుమని కేక వేసాడు.  ఏమిటాని చూస్తే, చొక్కా అంతా తడిసి, వీపు మండుతున్నదని  అతను గబ, గబా చొక్కావిప్పుకొని, టాపుక్రిందకి నీళ్ళుపోసుకుందుకు పరిగెత్తాడు..   ఎమిజరిగిందో తను తెలుసుకొనేలోపలే, హెడ్డు గారు రావటం, తన్ను తన రూములోకి తీసుకొనివెళ్ళి, తనను నోరు విప్పనీయకుండ అరగంటగట్టిగా వాయించి, కొట్టకుండానే కొట్టినంతపని చేసి, మొదటి తప్పిదం కనుక అపాలజీ లెటరు వ్రాయించుకొని ఒదిలిపెట్టారు..  ఈలోగా, మాక్లాసుమేటుని మిగతావాండ్లు ఫస్ట్ఎయిడ్ సెంటరుకు తీసుకొనివెళ్ళి ప్రధమచికిత్స చేయించారు. ఆ తరువాత, పాపం నా కారణంగా అతను వారం రోజులు కాలేజికి రాలేకపోయినాడు..  ఇంతా జరిగింది ఏమటంటే, ఇంకో అతను, తన ప్రక్కవానిని ఎడిపించడానికి, అతని ఎక్స్పరిమెంటును పాడు చేయాలని, డిస్టిలు  వాటరు బాటిల్లో సల్ఫూరిక్ యాసిడు కలిపాడు., అది నాకు తెలియక నేను మామూలు  డిస్టిలు  వాటరనుకొని పిచికారి చేసాను. ఇప్పటికీ తనుకల్సినప్పుడెల్లా, ఆ సంఘటన తల్చుకొని సిగ్గుపడుతుంటాను…” అని, చెప్పడం పూర్తిచెస్తూ……
“కాబట్టి,వాసంతీ! నాకు తగిన శాస్తి ఈవిధంగా జరిగిందిలే…నీవేమి బాధపడకు, కాని, ఇంకెప్పుడూ శృతిమించిన పరాచికాల జోలికి వెళ్ళకుసుమా…!” అని సుతిమెత్తని హెచ్చరిక చేసాడు..
రామం మావగారు కల్పించుకొంటూ –“అవును బాబు, నీవు చెప్పింది అక్షరాలా నిజం!  నేను ఫ్యాక్ట్రీలో పనిచేస్తున్నప్పుడు కూడా ఇలాంటిదే జరిగిందంటూ …తను చూసిన శృతిమించిన పరాచికంవలన కల్గిన అనర్ధాన్ని చెప్పడం మొదలుపెట్టారు.
“ఒక రోజు, మా కొలీగు ఒకరు, పరాచికానికి కంప్రెస్డ్ ఎయిరు ప్రక్కవాని  ముఖము మీదికి పెట్టాడు..  అంతే,అతను,“అమ్మా!” అంటూ కండ్లు మూసుకొని “మంట…మంట…కండ్లు మండుతున్నాయి”అని కూలబడ్డాడు. వెంటనే దాక్టరు దగ్గరకు తీసుకొనివెళ్ళితే, అదృష్టవశాత్తు,ఇనుపరజనేమి కంట్లో గుచ్చుకోలేదు.కండ్లు శుభ్రంగా క్లీనుచేసి,ద్రాప్స్ వేసి, ఆయింటుమెంటు ఇచ్చి పంపారు.అప్పటినుండి,కంప్రెస్డ్ ఎయిరుతో పరాచికలు మానివేసాము.”అని,రామం మావగారు తన అనుభవాన్ని చెప్పడం పుర్తిచేసారు.
ఇంతలో రామం అత్తగారు, వంటింటిలోనుండి …“సరే,ఇకచాలు…రండర్రా!అన్నం చల్లగా పోతోంది,అన్నాలు తిందురు…”అని పిలివటంతో …
రామం వాసంతితో..” ‘శృతిమించిన పరాచికం-మాబావగారికి ఇరకాటం’ అని నీవు ఓ కథ రాయకూడదూ…కావాలంటే మీ అక్కయ్య సాయం తీసుకో…” అంటుంటే..
“కథ కంచికి, మనం వంటింట్లోకి” అంటూ రామం మామగారు,అందరిని వంటింటివైపు తీసుకొనివెళ్ళారు.. ||౧౦-౦౬-౨౦౧౩||||10-06-2013||


శ్రీ భద్రాచల భక్త రామదాస విరచిత చూర్ణికా (సంక్షిప్త రామాయణమ్)

శ్రీ భద్రాచల భక్త రామదాస విరచిత చూర్ణికా (సంక్షిప్త రామాయణమ్)


శ్రీ  భద్రాచల  భక్త  రామదాస  విరచిత చూర్ణికా (సంక్షిప్తరామాయణమ్)

శ్రీభద్రాచల భక్త రామదాస విరచితచతుర్వింసతి నామ ప్రతిపాదకచూర్ణికా రూప సంక్షిప్త  రామాయణం ప్రారభ్యతే.

అధ శ్రీమదఖిలాండకోటిబ్రహ్మాండ భాండ తండోపతండ కరండమండలశాంతోద్దీపిత సగుణ నిర్గుణాతీత సచ్చిదానందపరాత్పర తారక బ్రహ్మాహ్వయదశదిశాప్రకాశం సకలచరాచరా ధీశం!

కమల సంభవశచీధవ ప్రముఖ నిఖిలబృందారక బృంద వంద్యమానసందీప్త దివ్య చరణారవిందంశ్రీముకుందం!

దుష్టనిగ్రహ శిష్టపరిపాలనోత్కట కపటనాటకసూత్ర చరిత్రాచిత బహు విధావతారాం శ్రీరఘువీరం!

కౌసల్యాదశరధ మనోరధామందానందకందళితహృదాయారవింద నిరూఢక్రీడావిలోలన శైశవం శ్రీకేశవం!

విశ్వామిత్రయజ్ఞ విఘ్నకారణోత్కటతాటకాసుబాహు మారీచబాహుబలవిదళన బాణప్రవీ ణ  కోపపరాయణం శ్రీమన్నారాయణం!

నిజపాదజ రజఃకణస్పర్శనీయశిలారూప ఆహల్యాశాపవిమోచన గౌతమసతీవినుతమహీధవం శ్రీమాధవం!

ఖండేందుధర ప్రచండకోదండ ఖండనోద్దండ దోర్ధండకౌశికలోచనోత్సవ జనకచక్రేశ్వర సమర్పిత సీతాకల్యాణోత్సవానందం శ్రీగోవిందం!

పరశురామ భుజాఖర్వగర్వనిర్వాపణతానుగత రణవిజయ వర్ధిష్ణుంశ్రీమహావిష్ణుం!

పితృవాక్యపరిపాలనోత్కట జటావల్కలోపేతసీతాలక్ష్మణసహిత మహితరాజ్యాభిమత ధృడవ్రత కలితప్రయాణరంగద్గంగావ తరణసాధనం శ్రీమధుసూదనం!

భరద్వాజోపచార నివారిత క్రమక్రమ నిరాఘాత చిత్రకూట ప్రవేశక్రమం శ్రీత్రివిక్రమం!

జనకవియోగ శోకాకులిత భరతశత్రుఘ్న లాలనానుకూల బంధు పాదుకాప్రదాన పాదుకాపట్టాభిషేక సుధానిర్మితాంతఃకరణ దుష్టచేష్టాయమాన క్రూరకాకాసుర గర్వోపశమనం శ్రీవామనం!
చతుర్దశవర్ష దండకారణ్య ప్రవేశనిరోధ క్రోధవిరాధానల జ్వాలా నిర్వావణజలధరం శ్రీధరం!

శరభంగ సుతీక్ష్ణాత్రిదర్శనాశీ ర్వాద నిర్వ్యాజ కుంభ సంభవ కృపాలబ్ధ మహాదివ్యాస్త్ర సముద్యార్చిత ప్రకాశం శ్రీహృషీ కేశం!

పంచవటీతటీ సంఘటిత విశాలపర్ణశాలాగత శూర్పణఖా నాసికా కర్ణచ్ఛేదనావమానావబోధన మహాహవారంభణ విజృంభణ రావణనియోగ మాయామృగ మారీచసంహార కార్యార్ధలాభం శ్రీపద్మనాభం!

రాత్రించర వంచనాపహృత సీతాన్వేషణ పథపంక్తిముఖక్షోభ శిథిలీకృత పక్షజటాయు మోక్షబంధు ప్రియావసాన నిర్భంధన కబంధవక్త్రోదర శరీరనిరోదరం శ్రీదామోదరం!

శబర్యుపదేశ శబరీసమర్పిత బదరీఫల భక్షణ పంపాతట హనుమత్సుగ్రీవ సంభాషిత బంధురోద్బంధుర దుందుభి కళేబరోత్పతన సప్తతాళచ్ఛేదన వాలినిగ్రహణ ప్రసన్న సుగ్రీవ సామ్రాజ్య పట్టాభిషేక సుఖమర్షణం శ్రీసంకర్షణం!

సుగ్రీవాంగద నీలజాంబవత్పనస కేసరిప్రముఖ నిఖిలకపినాయక సేవాసముదయార్చితదేవం శ్రీవాసుదేవం!                                                                

నిజదత్త ముద్రికా జాగ్రత్సమగ్రాంజనేయ వినయ వచనరచనాంబుధి లంఘనోల్లంఘిత లంఖిణీ ప్రాణోల్లంఘన, జానకీదర్శన,అక్షకుమారమారణ, ఇంద్రజిత్ బ్రహ్మాస్త్రబంధన, లంకాపురీదహన, తత్ప్రతిష్టిత సుఖప్రసంగ ధృష్టద్యుమ్నం శ్రీప్రద్యుమ్నం!

అగ్రజోదగ్ర మహోగ్రనిగ్రహ పలాయమానావమాననీయ, నిజశరణ్యాగణ్య పుణ్యానయ విభీషణశరణాగతి, అభయప్రదాన అనిరుద్ధం శ్రీమదనిరుద్ధం!

అపార లవణ పారావార సముజ్జృంభితోత్కరణ గర్వనిర్వాపణ దీక్షాసమర్ధ  సేతునిర్మాణ ప్రవీ ణాఖిలతరుచరోత్తమం శ్రీపురుషోత్తమం!

నిస్తుల ప్రహస్త కుంభకర్ణేంద్రజిత్ కుంభనికుంభ, అగ్ని వర్ణాతి కాయమహాకాయ, మహోదర మహాపార్శ్వ ఇంద్రాంతక దేవాంతక,నరాంతకాది దనుజ తనుఖండనాయమాన కోదండగుణశ్రవణ శోషణ హతశేషరాక్షసవ్రజం శ్రీఅధోక్షజం!

అకుంఠిత రణోపకంఠ సముత్కంఠ దనుజ కంఠీరవ కంఠలుంఠనాయమాన జయసమారంహం శ్రీవీరనారసింహం!

దశగ్రీవానుజ పట్టభద్రత్వాసక్తి విభవ లంకాపురీ స్ఫురణ సకలసామ్రాజ్యసుఖాచ్యుతం శ్రీమదచ్యుతం!

సకలచరాచర సురాసురాద్భుత ప్రజ్వలిత పావకముఖ పూతాయమాన సీతాలక్ష్మణానుగత మహనీయ పుష్పకవిమానాధిరోహణ నందిగ్రామస్థిత భరతశత్రుఘ్న భ్రాతృభిర్యుత జటావల్కల విసర్జనాం బర భూషణాలంకృత శ్రేయోవివర్ధనం శ్రీజనార్ధనం!

అయోధ్యానగర శ్రీసీతారామచంద్ర మహాసామ్రాజ్యపట్టాభిషేకమహోత్సవ నిరంతర దిగంతవిశ్రాంత హార హీరకర్పూర పయఃపారావారపారద వాణీ కుందేందు మందాకినీ చందన సురధేను శరదంబుదాళీ ,దరరంభోళీ  శతధారా ధావళ్య శుభకీర్తి ఛటాంతర పాండురీభూత సభావిభ్రాజమాన నిఖిల భువనైకయశస్సాంద్రం  శ్రీమధుపేద్రం!

భక్తజనతా సంరక్షణదీక్షాకటాక్ష విజృంభమాణ శుభోదయ సముఝురిం శ్రీహరిం!

కేశవాది చతుర్వింశతినామ గర్భ సందర్భిత నిజకథాంగికృత మేధావర్ధిష్ణుం శ్రీమహావిష్ణుం!

సర్వసుపర్వ పార్వతీపరమేశ్వర హృదయకమల తారక బ్రహ్మనామం సంపూర్ణకామం శ్రీరామం!

భవతరణానుగుణసాంద్రం, భవజనితభయోచ్ఛేదఛిద్రమాచ్ఛిద్రం భక్తజనమనోరథోన్నిద్రం శ్రీమద్భద్రాచలరామభద్రం భక్తరామదాస సుప్రసన్నం
భజే2హం– భేజే2హం – భజే2హం – భజే2హమ్.

ఇతి భక్త రామదాసవిరచిత చూర్ణికారూప సంక్షిప్తరామాయణం సమాప్తమ్.

మహర్షి - సద్గురు శ్రీశ్రీశ్రీ మలయాళస్వాములవారి ధర్మ బోధ



శ్రీ గురుభ్యోనమ:🙏🏼

మహర్షి సద్గురు శ్రీశ్రీశ్రీ మలయాళస్వాములవారి ధర్మ బోధ





[శ్రీ మలయాళ సద్గురు గ్రంధావళి పంతొమ్మిదవ సంపుటము (2001) నుండి సేకరించడమైనది]

1. మహర్షి - సద్గురు శ్రీశ్రీశ్రీ మలయాళస్వాములవారి ధర్మ బోధ  (28-3-1940 – దోనేపూడిలో ప్రవచనము)

శ్రేయాన్ర్దవ్యమయాద్య జ్ఞాత్ జ్ఞానయజ్ఞః పరన్తవ”- ద్రవ్యయజ్ఞములకంటెజ్ఞానయజ్ఞము లధిక మాహత్యము గలవనియు, సర్వోత్కృష్టము లనియు శ్రీకృష్ణపరమాత్మ వచించియుండిరి.

ఓం గీతాకల్పతరుం భజేభగవతా కృష్ణేన సంరోపితం
వేదవ్యాసవివర్ధితంశ్రుతిశిరోబీజం ప్రబోధాంకురమ్|
నానాశాస్త్రరహస్యశాఖరతిక్షాన్తిప్రవాళాఙ్కితం
కృష్ణాంఘ్రిద్వయభక్తిపుష్పసురభింమోక్షప్రదం జ్ఞానినామ్||

గీతాకల్పతరుం భజే’ – “గీతయను కల్పవృక్షమునునేను భజించెదను. ఆ కల్పవృక్ష మెటువంటిదనగా, ‘భగవతా కృష్ణేన సంరోపితం‘ - భగవంతుడైనశ్రీకృష్ణపరమాత్మచేత నాటబడినదై యున్నది. సామాన్యముగా ఏదైనా ఒక ఉద్యానవనమునిర్మించునపుడు, పుణ్యపురుషుడగు మహనీయునిచే ప్రప్రధమమున నొక వృక్షమునటనాటింపింతురు. అట్లనే, భవిష్యత్కాలమున అనంత శాఖోపశాఖలుగ విస్తరించి మానవకోట్లసంసారతాపము నెల్ల నడించి (తగ్గించి) ఆత్మశాంతియను వినిర్మలచ్ఛాయ నొసంగి సంతృప్తిపఱుపనున్న యీగీతా కల్పవృక్షము ప్రప్రమమునశ్రీకృష్ణపరమాత్మచే లోకమున నాటబడెను. కృష్ణపరమాత్మ సూత్రప్రాయముగ రణరంగముననర్జునకు బోధింపబడిన సూత్రవాక్యములను, గైకొని శ్రీవ్యాసమహర్షి యమునానదీ మధ్యస్థద్వీపమునందు నేకాంతమునగూర్చుండి బాగుగ చింతనజేసి శ్రుతార్ధమును విస్తరించిచంధోబద్ధ మొనర్చి శ్లోకరూపేణ లోకమునకు బహిర్గతమొనర్చెను. అదియే నేడు దాదాపు 700 శ్లోకములతో గూడివిఖ్యాతిగాంచిన ఈ మన గీతాశాస్త్రము.

అల్పాక్షరమసందిగ్దంసారవద్విశ్వతో ముఖమ్|
అస్తోభమనవద్యం చ సూత్రంసూత్రవిదో విదుః||

అల్పాక్షరములు గలదియు, సందిగ్ధము కానిదియు, సారవంతమైనదియు, పెక్కు అర్ధములు గలదియు, ఎదిరి లేనిదియు, లోపరహితమైనదియుసూత్రమనంబడును.

“‘శ్రుతిశిరో బీజం’ – ఆ గీతాకల్పవృక్షమునకుబీజము శ్రుతిశిరస్సు అనగా ఉపనిషత్తులు. కనుకనే సర్వోపనిషదో గావోదోగ్ధా గోపాలనందనఃఅని గీత ఉపనిషత్సారముగ పేర్కొనబడినది. వేదమంత్రములుసామన్యులకు దురవగాహమైనందున సర్వులను తరింపజేయు నుద్దేశ్యముతో వాని సారమంతయు సుబోధకమగునట్లు సులభశైలిలో వచించెననియు దీనిచే స్పష్టమగుచున్నది.

“‘ప్రబోధాంకురమ్’ – ఇంకను ఆ గీతాకల్పతరువెటువంటిదనగా, సాక్షాత్కారజ్ఞానమే అంకురముగా గలదియు, ‘నానాశాస్త్ర రహస్యశాఖమ్’ – వృక్షమునకు శాఖలవలే సకలశాస్త్రరహస్యములే శాఖలుగా గల్గినదియు, ‘అరతిక్షాన్తిప్రవాళాంకితమ్’ – విషయాసక్తి లేకుండుట, ఓర్పు, (తితిక్ష) అనునవే చిగుళ్ళుగ గలదియు, ‘కృష్ణాంఘ్రిద్వయభక్తిపుష్పసురభిం’ – కృష్ణ పరమాత్మయొక్కపాదకమలములందలి భక్తియే సుగంధపుష్పముగా గలదియు, ‘మోక్షప్రదం జ్ఞానినామ్’ – జ్ఞానులకు బంధరాహిత్యమనుముక్తిఫలమును గలుగజేయునదియునై యున్నది.” ||12-04-2013||

*********************************************************************************
2.మహర్షి - సద్గురు శ్రీశ్రీశ్రీ మలయాళస్వాములవారి ధర్మ బోధ (28-3-1940) – దోనేపూడిలో ప్రవచనము)

 “ఎన్ని పూజ్యములున్నను (సున్నలు-0) ప్రక్కన ఒక సంఖ్యలేనిచో వాటి కేమాత్రము విలువ యెట్లుండదో, అట్లనే దేహేంద్రియ ప్రాణమనంబులును, దృశ్య పదా ర్ధములున్నుఆత్మయను చైతన్యముచేతనే ప్రకాశింపజేయబడుచున్నవి. కావున అది లేనిచో శూన్యములగును.దేహేంద్రియములు జడములు గనుక స్వప్రకాశనశక్తి గలవి కావు.

నీరున్ను, నూనెయున్ను కలువనట్లు, హీన గుణములు కలిగిన వారు అనుష్ఠానరహితులు పవిత్రాత్ములతోనెన్నటికి కలియజాలరు. క వేళ నీటిని, నూనెను క పాత్రలో కలబోసి యుంచినను నూనె పైకిన్ని నీరు క్రిందకున్ను చేరుకొనునట్లుపవిత్రాత్ములు ధ్యేయైక స్థితిగలవారు ఎల్లప్పుడు ఉచ్చస్థానమునే యలంకరించుచుందురు.కాన మమ్ములను గౌరవించలేదని యెవరున్ను తలంపరాదు. అట్టి గౌరవమునకు తగిన యోగ్యత, పవిత్రత సంపాదించుకొనినచాలును. లోకమే మీకు బ్రహ్మరము పట్టును.


ఆధ్యాత్మికరంగమున ముముక్షువులు ప్రారంభముననే కఠిన సాధన లవలంబింపరాదు. ఒకమిణుగురు నిప్పు దొఱికిన వెంటనే దానిపై పెద్దపెద్ద కట్టెలు పడవైచిన అదిచల్లారిపోవును. కాన జప, వ్రత, స్వాధ్యాయ, పూజనాది చిన్న చిన్న పుడకలు వేయుట ద్వారావైరాగ్యస్ఫులింగమును క్రమశః ప్రజ్వలింపజేయవలెనేగాని కఠిన తపశ్చర్యలచే దానినణగద్రొక్కి నశింపజేయరాదు. దీపపు వత్తిని మెల్లగా పైకెత్తి మితముగానుంచవలెనేగాని కే పర్యాయము పెంచి పెద్దదిచేసినచో చిమ్ని మసిబట్టును లేక పగిలి పోవును. దూరదేశమునకు నడచిపోవునపుడుత్వరత్వరగా పరుగెత్తినచో, కొంతదూర మేగు సరికి అలపు వచ్చి, దేహమునకు అధిక శ్రమకలుగును. ముందు ప్రయాణమునకు ఆటంకమున్ను గలుగవచ్చును. అట్లుగాక మెల్లగా శక్తివంచనలేక నడుచుచుపోయిన కొంతకాలమునకు నిరాటంకముగా గమ్య స్థానము చేరవచ్చును. సాధకులీవిషయము ముఖ్యముగా గమనింపవలెను.

[మనము ఈ సూచనను, మన దైనందిక జీవనంలో కూడా ఉపయోగించుకొని మనము మంచిఫలితములుపొందవచ్చును. ఏదేని పనిని, ఒక లక్ష్యమును పూర్తిచేయుటకు, ముందు దాని గురించిచక్కటి అవగాహన ఏర్పరుచుకొని, ప్రణాళికా బద్ధంగా తగు విధానములో కార్యము నిర్వర్తించిన, జయప్రదముగాపూర్తిచేయగలుగుదుము.]

పాత్ర మంచిదైనను అందు కళాయి లేనిచో (స్టీలు పాత్రలు వాడుకలో లేనప్పుడు) దానిలోవండిన పప్పుపులుసు చిలుమెత్తి నిరుపయోగమగునట్లు, ఏనాడు జనులు అపవిత్రులై, విషయాసక్తులైక్రూరకృత్యముల సల్పుచు అసన్మార్గమున నిర్భయముగ వర్తించుచు, పైకి మాత్రముపవిత్రులవలె నటించుచుందురో నాడే లోకము పతనమొందును.

దివ్యచైతన్య శక్తి కలిగించు ప్రభోధకు లెపుడు లేకపోయిరో అపుడే ప్రపంచములో జ్ఞానశక్తిసన్నగిల్లినది. హృదయక్షేత్రమున శాంతి, సత్యము, అహింస, దయ, పుణ్యశీలము మున్నగు ఉత్తమ సస్యములన్నియు వర్షములేని పైరువలె ఆత్మ జ్ఞానాభావముచే నెండిపోయినవి. కనుకనే శుష్కవాదములు పెరిగినవి.విశలమైన రోడ్డైనను ప్రతిసంవత్సరము రిపేర్ చేయనిచోవృక్షములు పెరిగి క్రమముగ నది యరణ్యమై గమనయోగ్యము ఎట్లు కాకపోవునో, అట్లే ఆధ్యాత్మికప్రభోధకులు లేని కారణము చేతనే గమ్య స్థాన మిదమిత్ఠమని స్పష్టముగా జూపుననుభూతిపరులు లేకుండటంబట్టియు, జనులందు కామక్రోధాది దుర్గుణంబులు పెరిగి గమ్యస్థానము తెలియకపోవుటకుసంభవించుచున్నది. అదంతయు జనుల దోషము కాదు. సరియైన బోధకులు లేని కారణమే యగును.


మేఘజలమెంత స్వచ్ఛమైనను చవిటినేలపై బడిన యోగ్యముగాక అనారోగ్యమునకు నెట్లు హేతువగునో, అట్లే అతి స్వచ్చమైనవేదాంత బోధ యైనను రాగద్వేషాదియుతములగు కలుష హృదయములలో (కుత్సిత, కపట సాధువులు, సన్యాసులు, భక్తులు) బడి చెడిపోయివిపరీతఫలము నొసంగుచున్నది. కనుకనే భక్తులపై, బ్రహ్మవేత్తలపై, సాధవులపై అవిశ్వాసమేర్పడుచున్నది. సామాన్య గృహస్థుని కుండవలసిన యోగ్యతకూడలేనిచో నిక నా సాధువుల స్థితి యేమని చెప్పవచ్చును. అందఱును పైవిధమున నున్నారనితలంచుట పొరపాటు. అట్టి రకమువారు గూడా గలరని మాత్రమే విజ్ఞులు తలంచి యూరకుందురు” ||13-04-2013||

*********************************************************************************
3.మహర్షి - సద్గురు శ్రీశ్రీశ్రీ మలయాళస్వాములవారి ధర్మ బోధ (28-3-1940 ) – దోనేపూడిలో ప్రవచనము)

మనస్సును ఏకాగ్రపఱచి భావయుక్తముగా చేయు జపమె ఎక్కువగఫలించును. అట్లనే అర్చన చేయునపుడున్ను, అనన్యభక్తియుతమై ఇతర విషయములుస్ఫురింపక, మనస్సు కేవలము అర్చింపడు మూర్తియందే లగ్నమైనపుడు మాత్రమే పుష్పమును మూర్తిపైవదలవలెను. అపుడే తను చేసిన జపముగాని, పూజగాని పూర్ణఫలమునుగలుగజేయును.”

సాధకులకు సాధనాదులందు కాలనియమ మేల యుండవలయునని కొందఱుప్రశ్నింతురు. ప్రపంచములో నొక రహస్యము గలదు. తనకు లేని ప్రభావమునుగూర్చిచెప్పుకొన్నచో తనకు రానున్న ప్రభావము కూడ రానేరదు. కాన ప్రారంభావస్థయందేనిస్త్రైగుణ్య పదమందు జరించు అవధూతలతో తమ్ములను బోల్చుకొనక, కాలనియమాదుల ననుసరించివర్తించుచు క్రమానువర్తియై తుదకు శ్రేయమును పొందుటయే మేలు.”

ధ్యానాదులకు సంధ్యాకాలమేల శ్రేష్టమని చేప్పబడినదనని –అపుడుసర్వజీవుల యంతఃకరణవృత్తియు సన్నగిల్లి, సూక్ష్మావస్థను జెందుచుండును.దేవతాకాలమనియు, మానుషకాలమనియు, అసురకాలమనియు కాలము త్రివిధము.అదియే సాత్త్వికమనియు, రాజసమనియు, తామస మనియు కూడ పేర్కొనందగును. ఉదయము బ్రహ్మముహూర్తమునుండి 9 గంటల వఱకు సాత్వికకాలము. అనగా దేవతా కాలము. 9గంటలనుండి మధ్యాహ్నము 3గంటలవఱకు రాజసకాలముఅనగా మానుషకాలము. మఱల 3గంటలనుండి రాత్రి 9గంటలవఱకు సాత్వికకాలము. రాత్రి 9గంటలనుండి ఉదయం 4గంటలవరకు రాక్షస కాలము.అది తమోగుణ యుతమైనది. పంచీకరణశాస్త్ర ప్రకారము పంచభూతముల తమోంశముచేస్థూలశరీరమున్ను, రజోంశముచే కర్మేంద్రియములున్ను, సత్త్వాంశముచేజ్ఞానేంద్రియములును ఏర్పడినవగును.”






ప్రాతఃకాలమున సర్వజీవరాసులున్న కరేంద్రియ వ్యాపారములెవ్వియులేక పరమశాంతిని బొందియుండును. ఇది దేవతాకాలము. సత్త్వగుణ మయము. మఱల 8 లేక 9 గంటలనుండి అందఱునుకర్మేంద్రియ వ్యాపార నిమగ్నులగుదురు. మనుజులు వారివారి కార్యములకై గృహములనువీడిచనుదురు. అక్కాలమున వారు తమ కరేంద్రియములచే విరామము లేక పనిచేయుదురు.”

మఱల సంధ్యాకాల మగుసరికి అందరున్నువిశ్రాంతి నొందుదురు. ఇంక కొంతసేపటికి గాఢసుషుప్తిని బొందుదురు. అనగా ఏమియుతెలియని దేహసుఖమును పొందుచుందురు. ఆది తమోగుణకాలము. రజస్తమోగుణయుతమగు కాలముధ్యానాదుల కనుకూల మైనది కాదు. సత్త్వగుణమయకాలమే యుక్తమైనది. ప్రవాహవేగమునకనుకూలముగ వాయువు వీచునపుడు నావయొక్కగమనమింకను త్వరితమగు చందమున, అట్టి కాలమున ధ్యానము చేయుచు రాగా రాగ జీవుడుతురీయమగు ఆత్మవిశ్రాంతియను రేవులోనికి శీఘ్రముగా చేరగల్గును. ఈ తత్త్వమునేదివ్యజ్ఞానసంఘము వారెక్కువగ నమ్ముచుందురు.”

అయతే, ‘ఆ దివ్య (ఆత్మ) జ్ఞానము మా హృదయములలో ఏల నిలచుటలేదని కొందఱు సంశయింపవచ్చును. ఋషులు చెప్పిన విద్య (బ్రహ్మవిద్య) వైజ్ఞానికమే (Scientific)గానిబూటకము గాదు. కాని దానిని విప్పి చెప్పునట్టి అనుభవజ్ఞులవలననే దానినెఱుంగవలసియుండును. స్వయముగ తెలిసికొన యత్నించిన ప్రమాదము సంభవించును. ఏయింట్లోరేడియో యంత్రముండునో, ఆయింట్లో జపాన్, అమెరికా, ఇంగ్లాండు, జర్మనీ మున్నగునన్నిచోట్లను పాడునట్టి పాటలన్నియు స్పష్టముగా వినిపించును. రేడియో యంత్రము లేనిచో,ఆపాడునట్టి చోటునకు సమీపమున నున్న ఇంటిలో నైనను, ఆ పాట వినిపించదు. అదే విధముగ,ఎవరు తమహృదయమను రేడియోయంత్రమును ఈశ్వరోన్ముఖ మొనర్తురో, అట్టివారికే యాఋషుల దివ్యవాణి వినిపించును.అట్లు చేయనిచో తాము ఎచట వసించినను, భూలోక మందున్నను లేక చంద్రలోక మందున్నను, అంగారక, బుధ, సూర్యాది గోళములందున్నను; ఆఋషివాణి దైవవాణి వినరాదు.”

మనస్సును శుద్ధపఱచి సర్వేశ్వరశక్తిలో నైక్యమొనర్చిన,నికసంకల్పమాత్రము చేతనే మనుజుడు సమస్త కార్యములను చేయగల్గును. అయితే దానితోకలియవలెనన్న, అదియును దాని వలె శుద్ధమై, నిష్కళమై, తేజోవలయమై, యుండవలెను. లేనిచోకలియదు. తెల్లకిరసనాయిలు, నీరు చూచుట కొకేవిధముగ నున్నను, కలియనట్లు ఈశ్వరస్థితిజీవునకు కలుగనంతవఱుకున్ను ప్రాకృతమైన సంస్కారము లుండును. అంత వఱకున్ను, జ్ఞేయమగు ఆత్మలోనాతనికి నిలుకడ కలుగనేరదు. ఒక వేళ కలిగించుకొనుటకు యత్నించినను నిలువక క్రిందికుదిగిపోవును. దీపము వెలిగించునపుడు ప్రమిదలోని చమురులో నీరుపడిన ఆ దీపమువెలుగజాలనట్లు, హృదయమందు విషయవాసనాదు లణుమాత్రమైన నున్నచో జ్ఞానజ్యోతిప్రకాశింపదు. అట్టి వాసనాదోషము 
లున్నంతవఱకు దేవతలైనను, ఇంద్రుడైనను, త్రిమూర్తులైనను కూడాఆత్మ నెఱుంగజాలకుందురు. ఇదే వేదాంతము మనకు బోధించు పవిత్రబోధ.”

ఇంకొక రహస్యము కూడా కలదు. ప్రతిదినము నియమపూర్వకముగధ్యానాదులను శీలించుచు వచ్చిన, కొంతకాలమునకు నిర్యత్నముగనే మనస్సు ఆ సమయమునకుమనలను అపాకృతమగు దైవస్థిలోనికి తీసుకొని వెల్లుచుండును. అట్లనే నియమపూర్వకముగ ఆహారమును గ్రహించు వారికి ఆ భుజించుకాలముననే సరిగా జఠరాగ్నిప్రజ్వరిల్లును.”

కొన్ని దినములు పిల్లికిగాని, కుక్కకుగాని, ఉడుత, పక్షి, పావురములకు ప్రతిదినముఏదో ఒక సమయమున ఆహారమిచ్చుచు వచ్చిన ఇక ప్రతి దినము సరిగ ఆకాలమునకే అవి యట వచ్చిచేరుచుండును. వాటికా సమయమెట్లు తెలిసెను? గడియారము లేవైన వాటికి గలవా?ఆ లగ్ననిశ్చయమును వాటికెవరు తెలిపినారు? కాన ఆసన, నిష్టాదులను ప్రతిదినమునియమపూర్వకముగ ననుష్టించుచుండిన, క్రమముగ నప్రయత్నముగనే యాసమయమునకు మనస్సు ధ్యేయాకారస్థితికిబోవుచుండును. ఒక రైలింజను ముందునకు సాగిన, తక్కిన పెట్టెలన్నియుదానిననుసరించియే సాగునట్లు, నియతిబద్ధులైనచో ఆ నియతియే మనలను గమ్యస్థానము చేర్చగలదు.”

(దీనిని విద్యార్ధులు తమ విద్యాభ్యాసము నందు చక్కగఉపయోగించుకొన్న సత్ఫలితములు పొందవచ్చును.)
నిద్రాహారాదులను నియమపూర్వకముగా గ్రహించుచు మీజీవితములనెపుడు నియమబద్దములుగ నొనర్చెదరో అపుడా నియతియే ఆప్రయత్నముగమిమ్ములను భవసాగరమును దాటింపగలదు. కాన నియతిని ప్రాణమువలె సంరక్షింపవలెను.సంసారమను నదిని దాటుట కది యొకటియే వంతెన. ఆచరణ యొక్క మహిమ అటువంటిది.”


అనుష్ఠానము మఱువరాదు. అదియే మిమ్ములను రక్షించును.ఋష్యాదులు ఎంతయో కష్టపడి, ఎన్నియో శ్రమలకోర్చి, ఎన్నియో విఘ్నముల నెదుర్కొనిధ్యానానుష్టానములను సల్పిరి. కనుకనే వారు మహాప్రభోధకులై “తీర్ణాస్స్వయంభీమభవార్ణవం జనానహేతునా2న్యానపి తారయన్తః’ అనునట్లు తము తరించి ధన్యులగుతయేగాక అనేక ముముక్షువులను కూడ తరింపజేసి కృతార్ధులైరి. తామనుష్టించి యితరులననుష్తింపజేసిరి. ఇపుడట్టి యనుష్టానము చాలా అరుదైనందుచేతనే వేదాంతమునకు పతనముగల్గినది. “

కటియను సంఖ్య ప్రక్కన సున్నయుంచిన పదియగును. మఱియొక సున్నయుంచిన నూఱగును,ఇంకొకసున్న నుంచిన వెయ్యి అగును. ఇంకొక సున్ననుంచిన పదివేలగును. మఱియొక సున్ననుంచినలక్ష యగును. ఆ రీతిగనే యేకమగు ఆత్మయందు క్రమముగ మనస్సు చేరినయెడల సంకల్పవికల్పములు గలదగును. (రెండవ సున్నయను) బుద్ధినుంచి యెడల ఆసంకల్పమునేనిశ్చయించునదగును. (మూడవ సున్నయను) జ్ఞానేంద్రియముల నుంచినయెడల
 దృశ్యప్రపంచముతోసంబంధము గల్గియుండును. నాల్గవదగు కర్మేంద్రియముల నుంచిన ఆయా కర్మేంద్రియవ్యాపారములు గల్గియుండును. అయిదవదగు దృశ్యము నుంచిన విషయాదులందు జిక్కు కొని, పెక్కు తలంపులు గల్గి అధోగతిని పొందును. ఇదియేసృష్టి క్రమము. కాని ఒక్కక్క సున్నను తీసి వేయుచు వచ్చిన ఒకటియను సంఖ్యశేషించునట్లు మనస్సును అంతరమునకు త్రిప్పుచు వచ్చిన క్రమశః దాని చేష్టలుడిగి,వృత్తులుసన్నగిల్లి, ఏకమగు ప్రత్యగాత్మయందు లయింప ఆత్మ యొక్కటి మాత్రమే శేషించును. ఇదియే లయయోగమనంబడును. ధ్యాన పద్ధతియు నిదియే.” ||14-04-2013||

*******************************************************************************

4.మహర్షి - సద్గురు శ్రీశ్రీశ్రీ మలయాళస్వాములవారి ధర్మ బోధ (4) - (29-3-1940 – దోనేపూడిలో ప్రవచనము)

 “సంస్కృతముఖర్జూరకాయవంటిది. ఖర్జూరకాయ మొదట నమలు నప్పుడు కఠినముగా నుండి క్రమముగ మెత్తబడిద్రవమగునపుడు అమృతతుల్య మగునట్లు సంస్కృతభాషయు ప్రారంభమున కఠినముగాను, ఉచ్చరించుటకుకష్టసాధ్యముగాను నుండినను క్రమముగ నభ్యసించినకొలది అలవడి అతిమధురమై, శ్రావ్యమై యొప్పారును.”

మన జీవితమంతయు నిద్దఱు దొంగలపహరించుకొనిపోవుచున్నారు. వారునిద్రాహారాలే. నిద్ర వచ్చినపుడు పరుండుట. ఆకలి కలిగి నపుడు భుజించుట యలవఱచుకొన్నచోనిక నారెండును జయింపబడినట్లే. అట్లు గాక మనమే నిద్రనుఆహ్వనించిన, - దిండున్నదా, పరుపున్నదా, గాలి తగులుచున్నదా, - ఈ విధముగా సవాళ్ళువేయును. లేకున్న ఏరాతిమీద పరుండినను గాఢనిద్ర పట్టిపోవును. అట్లే, మనమే ఆకలిని పిలిచినమంచి కూరలున్నవా, పచ్చళ్ళున్నవా, ఊరగాయలున్నవా, అప్పడములున్నవా యనిఇవ్విధముగ వేధించును. అట్లుగాకున్న ఏ అంబలియో,గంజియో,సంకటియో యైనను సంతృప్తికరముగనే యుండును. ఇదియే యిందలి రహస్యము. ఇట్లీ రెంటిని జయించిన నిక మన జీవితము నిరపాయముగా గడచిపోవును.”

మనస్సును పరమాత్మయందు లీనము చేయుటమనస్సుయొక్క తపస్సు, భజన కీర్తనాదులను జేయుట వాక్ తపస్సు; ఆశ్రమ సేవ, దేశసేవ మొదలగునవి చేయుటశారీరక తపస్సు - ఈ మూడు తపస్సులు చేసిన త్రికరణములు శుద్ధమగును. ఋష్యాదులు త్రివిధశుద్ధులుపడసినవారే. అన్ని జాతులవారున్ను, మతములవారున్ను, స్త్రీలున్ను, పురుషులును కూడా వీటినాచరించవచ్చును.”

ఆత్మానం రధినం విద్ధిశరీరం రధమేవ తు|
బుద్ధిం తు సారధింవిద్ధి మనః ప్రగ్రహమేవ చ||
ఇంద్రియాణి హయానాహుర్విషయాం స్తేషు గోచరాన్|
ఆత్మేంద్రియమనోయుక్తంభోక్తేత్యాహుర్మనీషిణః|| (కఠోపనిషత్తు)

శరీరమే రథము, ఆత్మయే రథికుడు, బుద్ధి సారధి, మనస్సు కళ్ళెము,ఇంద్రియములుగుఱ్ఱములు, దృశ్యవిషయములు బాట. సామాన్యముగా ఒకటి, రెండు గుఱ్ఱములుగల బండినేజన్సమూహముగల రోడ్డుపై నడుపుట ఎంతయో ప్రయాసము! అట్లైన నిక 10 గుఱ్ఱములు కట్టబడినఈశరీరరథము నడుపుటకు సారధికెంత చాతుర్యముండవలెను? అవియు, అన్ని ఒకే వైపునకుకట్టబడియుండలేదు. కొన్ని ముందు (నేత్రాదులు), కొన్ని వెనుక, కొన్ని ప్రక్కల(కర్ణాదులు), కొన్ని క్రింద, కొన్ని పైన ఇవ్విధమున - ఈ ఇంద్రియహయములు శరీరరథమునకు కట్టబడియున్నవి.తర్బీదు లేని గుఱ్ఱములైనచో బండిని త్రోవలో పడగొట్టి రధికున కపాయము గల్గించి,గమ్యస్థానమెట్లు చేర్చజాలకుండునో, అట్లే వశీకృతముకాని యింద్రియములైనచో జీవుని స్వస్థానమునుజేర్పజాలకుండును. కనుకనే        ‘తస్మాత్త్వమింద్రియాణ్యాదౌ నియమ్య భరతర్షభ’

అనగా ఇంద్రియములనేమొమ్మొదట నిగ్రహించుకొనుమని భగవాను లానతిచ్చిరి. కాన, ఇంద్రియములను జయించి బుద్ధినిఅతిసూక్ష్మ మొనర్చి కడుజాగరూకతతో వర్తించిననే, జీవుడు స్వస్థానమగు ఆత్మనుజేరగలడు.”

సంజయుడగా, సమ్యక్ జయుడు – లెస్సగ సర్వేంద్రియములను జయించినవాడని యర్ధము. ఆతడుసూతపుత్రుడు. అబ్రాహ్మణుడు. మొట్టమొదట నాతడే గీతను లోకమునకు బోధించినవాడు.సంజయత్వమనునది ఒక బిరుదు. ఇంద్రియాదుల సమ్యక్ జయత్వము గలవారందఱును ఆజయపదవికిఅర్హులే.”

 “ఏకాంతమున గాక రణరంగమందుసర్వజన మధ్యముననే భగవానులు గీతనుపదేశించి యుండగా ఇక దానియందు దాపరికమేల? రహస్యమేల? స్త్రీ పురుషాదులందఱును,సర్వజాతులవారునునిరాటంకముగా దానిని పఠించి, యనుష్ఠించి తరింపవచ్చును.”

ఆదిలో భగవద్భక్తుల సంఘమందు ఐదుగురే యుండిరి. వారేపంచభూతములు (పృథివి, జలము, అగ్ని (సూర్యుడు), వాయువు, ఆకాశము) వారే భగవంతునిఆంతరంగిక భక్తులు. ఆ సంఘములో జేరదలంచినవారందఱున్ను ఆ పంచభూతముల వలే సమబుద్ధిగల్గియుండవలెను. సర్వజీవరాసులయెడల సమదృష్టి, ప్రేమ గలవారే నిజమైన భక్తులగుదురు. వారే భగవంతుని ఆంతరంగికభక్త కోటిలో జేరినవారు,వారేఈశ్వర ప్రియులు, తదితరులు భక్తులు కాదు, భోక్తలే.”

నిజమైన భగవద్భక్తుల యొక్క, గురుభక్తులయొక్క, ధర్మభోధకులయొక్క లక్షణమేమన,వారెట్టిదైవ, గురు కార్యములు సంప్రాప్తించినపుడు తదితర కార్యములన్నింటిని వదలి తదేకనిష్ఠతో వాటినే నెరవేర్చుచు ఆనందభరితులై యుందురు. తదితరులకు మాత్ర మాకార్యము మహాభారమనిపించును.” ||15-04-2013||


*************************************************************************************************************
 5.మహర్షి - సద్గురు శ్రీశ్రీశ్రీమలయాళస్వాములవారి ధర్మ బోధ (5) - (29-3-1940 – దోనేపూడిలో ప్రవచనము)

 “తన దేహమను పట్టణములోగలసర్వేంద్రియములను నిగ్రహించినచో నిక ప్రపంచమంతయు నిగ్రహించినట్లే యగును. ఏలన,ఎపుడువ్యష్టిత్వము నశించునో, అపుడు మిగులునది సమష్టిత్వము, లేక ఈశ్వరత్వము. కాన తనకు తనుగురువైనచో లోకమున కంతకునుకూడ గురు వగును.”

సన్నని వటబీజమునందు గొప్పదైన వటవృక్షము ఇమిడి యున్నట్లు,చిన్నభూతద్దమునందు విశాలమైన పర్వతములు, క్షేత్రములు ఇమిడి యున్నట్లు, పరమేశ్వరునియందుఈసర్వమున్ను ఇమిడియున్నది. అనగా సర్వేశ్వరుడు చరాచరము లందంతట వ్యాపించి యున్నాడనియర్ధము.”

అజ్ఞానవృత్తులను ఆంతర్యమున నణగద్రొక్కక బాహ్యమున మాత్రముడాంబికముగా మనోవాక్కాయముల నిగ్రహమును ప్రదర్సించుట తమోగుణతపస్సే యగును. ఇతరులను మోసపుచ్చవలెనని చేయు తపస్సుకూడాతామసతపస్సే యగును. తీర్ధప్రసాదముల నేమియు గైకొనకయోగము చేసినచో, ఆకటిబాధచే జీవుడు తపన పడి, శరీరము కృశింపవ్యాధిగ్రస్తుడగును. అట్టి తపస్సున్ను తామసతపస్సే యగును. దానిచే యోగసిద్ధి గలుగదు.పది చిల్లులు గల కుండలో నీరుపోసిన నిలువనట్లు భక్తి, జ్ఞాన, వైరాగ్య, ఇంద్రియ నిగ్రహములులేని యోగము యోగికి సిద్ధిని గలుగ జేయజాలదు. అట్లుగాక, ఇంద్రియనిగ్రహము,బ్రహ్మచర్యము,భక్తిజ్ఞానధ్యానాదులుగలిగి యోగము సల్పెనేని, ఆయోగ మంతకంతకు వృద్ధియై భోగాదులందు విరసత్వము జనింప, త్వరలో జీవుడు పరబ్రహ్మైక్యమునొందగలడు.” ||17-04-2013||

*************************************************************************************************************
6आ.మహర్షి-సద్గురు శ్రీశ్రీశ్రీ మలయాళస్వాములవారి ధర్మ బోధ (6a) - (29-3-1940 – దోనేపూడిలో ప్రవచనము)

ఒక బీజమును మంచి భూమిలో నాటి నీరు కొంచెము కొంచెముగాపోయుచున్నయెడల, అది క్రుళ్ళిపోక,మొలకెత్తిక్రమముగా పెరుగు చుండును. అత్తఱి ఎఱువును, నీటిని భరించగలదు. అపుడదిక్రమశః శాఖోపశాఖలుగ విస్తరించి పుష్ప పత్రఫలపల్లవాదులతో శోభించును. అట్లుగాకభూమియందు విత్తనము పెట్టినదాదిగ ఎరువు, నీరు విశేషముగా నుంచుచు వచ్చినఅయ్యది క్రుళ్ళి నశించిపోవును. ఒక వేళ మొలచినను నభివృద్ధి నొందక క్రమేణిక్షీణించిపోవును. అట్లే భూమియందు బీజముంచి ఒక పర్యాయము నీరు పోసి మఱల నెన్నడుపోయకున్నను మొలక మొలచినప్పటికి చెమ్మ లేనందుచే వేరు ఎండి వృక్షము నశించిపోవును.ఆరీతిగనే గురుని సన్నిధిజేరి మంత్రోపదేశ మొందినను, ధ్యానానుష్టాన భక్తివైరాగ్యాదులు లేనిచో జ్ఞానాభివృద్ధి కానేరదు. ఇక తీర్ధప్రసాదములను విశేషముగాపుచ్చుకొనుచు వచ్చిన, ఆయాసము మెండయి నిద్ర జాస్తియై యోగదశనుండి భోగదశకు దిగిపోవును. కాన సాధకుడు కడు జాగరూకుడై యుక్తాహార, వివిక్తవాస, బ్రహ్మచింతనములనసల్పుచు క్రమముగ సాధింపవలసియుండును.”

అందఱును మనస్సును ఏకాగ్రపఱచి, తాబేలు తన సకలావయములను లోనికిముడుచుకొనునట్లుసర్వేంద్రియములను నిగ్రహించుకొని ఓంకారము యొక్క నాల్గవపాదమైన తురీయస్థానములోనికిప్రవేశించవలెను.”

నామసంకీర్తనాదులు వాక్ క్రియలు, తాళవాద్యనర్తనాదులు కాయిక క్రియలు. చింతన, ధ్యానాదులు మానసికక్రియలు. ఈ మూటికంటెను పరమై, సర్వేంద్రియముల కతీతమై ప్రణవాగ్రమైనట్టి నాల్గవ పాదమగు తురీయానందము ఏస్థానమున ననుభూత మొనర్పబడునో, ఏస్థానమునుండి చెప్పిననది తెలియబడునో అదియే వేదము.”||19-04-2013||

*************************************************************************************************************
శ్రీశ్రీశ్రీ మలయాళస్వాములవారి ధర్మ బోధ (6b ) - (29-3-1940 – దోనేపూడిలో ప్రవచనము)

చింతనా ప్రవాహము (ఆలోచనా ప్రక్రియ) ఇసుకలో మోటతోలినట్లుండును. అనగా మోటను త్రెంపులేక తోలుచున్ననే జలము ప్రవహించుచుండునుగాని,ఆగినచోవెంటనే నీరంతయు ఆయిసుకలో నింకిపోవునట్లు మనశ్శక్తియు స్వస్థానమునకు చేరునపుడుమధ్యలో త్రెంపు గల్గిన చేరజాలదు. కనుకనే గొప్ప గొప్ప వక్తలు ఉపన్యసించునపుడు వారిచింతనా ప్రవాహమున కడ్డు కల్గింపక అందఱును నిశ్శబ్దముగాను, నిశ్చలముగాను (attentive)నుందురు.

దృశ్యమునకు సమీపము దేహము. దానికి సమీపము కర్మేంద్రియములు, దానికి జ్ఞానేద్రియములు; దానికి మనస్సు; దానికి ప్రత్యగాత్మ- ఈరీతిగా చాల మెట్లు గలవు. ప్రణవాగ్రమైన ఆప్రత్యగాత్మను, వేదముయొక్క అంతమును ప్రారంభముననే యవగాహన మొనర్చుకొనుటకష్టసాధ్యముగాన క్రమేణ జపములు, కీర్తనలు, భజనలు, పురాణకథలు మున్నగువాటిని సాధనలుగా నేర్పఱచిరి.

 ‘మెయిల్’ వచ్చుటకు ముందుగనేఅందఱును టికెట్లుకొని ఫ్లాటుఫారముపై సిద్ధముగా నుండునట్లు, దేహవియోగకాలమువచ్చుటకుమునుపే పరబ్రహ్మసాక్షాత్కారమను టికెట్టు కొని సిద్ధముగా నుండవలెను.

ఒక స్టేషనుకు అర్ధరాత్రి మెయిల్ బండి వచ్చు మామూలైనచో ఆ స్టేషను మాస్టరు రాత్రి యా సమయమునకు మేలుకొని కడుజాగరూకుడై, సుసన్నుద్ధుడై యుండును. ఇట్లొక చిన్న ప్రపంచపదవియందే మనుజులెంతో ప్రయత్నము,జాగరూకత,కార్యశూరత్వము,దక్షతజూపవలసియుండ నిక మోక్షప్రాప్తికై ముముక్షువు ఎంత ప్రయత్న పరుడై యుండవలెను? సోమరితనము, నిద్ర – వీటి నాశ్రయించిన నింకనేమైనా గలదా? “

ప్రపంచములో రాజులు మున్నగువారు తమ రాజకీయ రహస్యములనుఆంతరింగికులకు మాత్రమే తెలుపుదురు. అప్పుడు వారు, హో! ఇందరు జనులుండ, మాకే యీ రహస్యములను దెల్పుచున్నారని, రాజునకు వారి యెడగల విశ్వాసమును దలంచి సంతోషపడుదురు. అట్లే పుణ్యజీవులకు మాత్రమేపుణ్యకార్యములజేయు ఈశ్వరుడు సంకల్పము గలుగజేయును. అప్పుడే వారు ఆహా! ప్రపంచములోనెందరో ధనవంతులు, విద్యావంతులగు జీవులుండ నన్నే యీ పనికై భగవంతుడునియోగించెను, నేనెంత “భాగ్యవంతుడను” అని భగవత్కరుణను జూచి యానందించుచుందురు.

ధర్మమును బోధించువారు తమ కెన్ని యడ్డంకులు వచ్చినను, రణరంగమందలి యోధునివలెముందునకే పోవుచుండవలెను. వెనుక దృష్టి యుంచరాదు. అప్పుడు వారు తప్పక విజేతలగుదురు.కాని తాను బోధించు దాని యందు దూషణ యేమాత్రమున్ను ఉండరాదు.” 


తాను నాటిన విత్తనమే తనకు ఫలించును. ముష్టి (ఒక విధమగు చేదు చెట్టు) విత్తనము పెట్టి తానుపెట్టినది చీనీ (బత్తాయి) విత్తనమని యెన్ని ఉపన్యాసము లిచ్చినను, పబ్లిక్  వీధులలో టాంటాం గావించినను మొలచునదిముష్టిచెట్టే. అట్లే చీనీవిత్తనము పెట్టి, దానిని గూర్చి యొకరికిజెప్పకున్నను, వానికి చీనీఫలమే తప్పక లభించును. అదేవిధముగనే, అపవిత్రతావిషయ దోషముగల్గి తాను శుద్ధుడనని లోకములో నెంత ఆర్భాటముచేసినను తుదకు పాపఫలమే వానికి లభించును. తాను శుద్ధుడైనచో తన శుద్ధత్వమునుగూర్చి విజ్ఞాపన జేయకున్నను సర్వేశ్వరుడు పుణ్యఫలమునే తప్పక యొసంగును.


రాత్రిళ్ళు కుక్కలుగాని, నక్కలుగాని స్వప్నములో ఏదో ఒకటి అరచినచో అది యేమోఅనుకొని అరచుట ప్రారంభించును. అట్లే సంఘములో ఒకరు లోపము చేసిన, తక్కిన వారు కూడా దానిననుసరించుట చాల పొరపాటు.


భోగమునకును, యోగమునకును ఉత్తరధ్రువ, దక్షిణధ్రువములకు గల తారతమ్యముగలదు.


సింహము – ఏనుగు, గరుడపక్షి - సర్పము లొకేస్థలములో నుండ నట్లు యోగ భోగములు రెండునునొక్కరియందు నుండజాలవు. యోగ మపేక్షించెదరా భోగములను వర్జింపుడు, భోగము లాశించెదరా, యోగమునకు తిలోదక మిండు.” ||26-04-2013||


__/\__ __/\__ __/\__ __/\___ __/\__ __/\__

తెలుగు సుద్దులు-సుమతీశతకము పద్యములు

శ్రీరస్తు
సుమతీశతకము
(పూర్వకవి భద్రభూపతి బద్దెన ప్రణీతము)
Posted during 8th January 2013 22nd April 2013

01) శ్రీరాముని దయచేతను
    నారూఢిగ సకల జనులు నౌరాయనఁగా
    ధారాళమైన నీతులు
    నోరూరగ జవులు పుట్ట నుడివెద సుమతీ! 
భావం: ఓ బుద్ధిమంతా! శ్రీరాములవారి కృపచేత (అనుగ్రహముచే)ఎటువంటి అవరోధములేకుండా, ముత్యాలాంటి (చవులు=ముత్తెపు కాంతి) సూక్తులు (మంచిమాటలు)తప్పకుండా అందరూ భళా అని మెచ్చుకొనే విధంగా ఆశువుగా చెప్పుతాను (ఆలకించండి). కవి (భద్ర భూపతి బద్దెన గారు) సుమతీ అనే మకుటంవాడటం లోనే ఎంతో విజ్ఞత కనిపిస్తున్నది. ఇతరులను ఏమి తెలియనివారిగా చిన్నచూపుచూడకుండా ఎదుటి వారికి కూడా తెలుసును అనే భావంతో మనమేదైనా చెప్పడానికి ప్రయత్నిచాలన్న(మకుటం) సూక్తితోప్రారంభించారు.  అంతే కాకుండా, మనం చెప్పేదేదైనాఇతరులలో ఉత్సుకత కలిగించాలి (నోరూరించాలన్నట్టు) మరియు నలుగురికి ఉపయుక్తమై భళా అనేటట్లుండాలి.(That`s what we, now days, talking and counseling so called Communication Skills)

02)అక్కఱకు రాని చుట్టము
   మ్రొక్కిన వరమీని వేల్పు, మొహరమున దాఁ
   నెక్కిన బాఱని గుర్రము
   గ్రక్కున విడువంగ వరయుఁ గదరా సుమతీ!

03)అడిగిన జీతం బియ్యని
    మిడిమేలపు దొరను గొల్చి మిడుగులు కంటెన్
   వడిగల యెద్దులఁ గట్టుక
   మడిదున్నక బ్రతుకవచ్చు మహిలో సుమతీ!
( ప్ర స్తు త ప రిస్థి తు ల లొ వేరే ఉ ద్యొ గ ముచూ సు కో వ ట మె)

04)అడియాస కొలువు గొలువకు,
   గుడిమణియము సేయబోకు కుజనుల తోడన్
   విడువక కూరిమి సేయకుఁ
   మడవినిఁ దోడరయ కొంటిఁ నరుగకు సుమతీ!

05)అధరము కదిలియు కదలక
   మధురములగు భాషలుడిగి మౌన వ్రతుఁడౌ
   అధికారరోగపూరిత
   బధిరాంధక శవముఁ జూడ బాపము సుమతీ!

06)అప్పు కొనిసేయు విభవము
   ముప్పునఁ బ్రాయంపుటాలు మూర్ఖుని తపమున్
   దప్పరయని నృపు రాజ్యము,
   దెప్పరమై మీఁదఁ గీడు దెచ్చుర  సుమతీ!

07)అప్పిచ్చువాఁడు   వైద్యుడు
   నెప్పుడు నెడతెగక పాఱు నేఱును ద్విజుడున్
   జొప్పడిన యూర నుండుఁము
   చొప్పడకున్నట్టి యూరనుఁ జొఱకుము సుమతీ!

08)అల్లుని మంచితనంబును
    గొల్లనిసాహిత్య విద్య కోమలి నిజమున్
    బొల్లునదంచిన బియ్యముఁ
    దెల్లనికాకులును లేవు తెలియర సుమతీ!

09)ఆఁ కొ న్న కూ డె య మృ తము
   తా గొఁ క క నిచ్చు వాఁ డె దా త ధ రిత్రి న్
   సోఁ కో ర్చు వాఁ డే మ ను జుడు
   తే కు వ గ లవాఁడెవంశ తి ల కు డుసు మ తీ!

10) ఆకలి యుడగని కడుపును
     వేఁకటియగులంజపడుపును విడువని బ్రతుకున్
     బ్రాకొన్ననూతి యుదకము
    మేఁకలపాడియును రోఁత మేడిని సుమతీ!

11) ఇచ్చునదె విద్య రణమునఁ
    జొచ్చునదే మగతనంబు సుకవీశ్వరులున్
    మెచ్చునదే నేర్పు వాదుకు
    వచ్చునదే గీడు సుమ్మి వసుధను సుమతీ!

12) ఇమ్ముగ జదువని నోరును,
    “అమ్మా!” అని పిలిచి యన్న మడుగని నోరున్
    దమ్ములఁ బిలువని నోరును,
    గుమ్మరి మను ద్రవ్వి నట్టి గుంటర సుమతీ!

13) ఉడు ముండదె నూఱేండ్లును
    బడియుండదె పేర్మిఁ బాము పదినూఱేండ్లున్
    మడువునఁ గొక్కెర యుండదె
    కడు నిల పురషార్థ పరుఁడు కావలె సుమతీ!

14) ఉ త్త మ గు ణము లు నీ చు న
     కె త్తె ఱ గు నగ లు గ నే ర్చు, నె య్యె డ లం దా
     నె త్తి చ్చి క రిన్ గి పోసి న
      నిత్త డి బం గా ర మ గునె యి ల లో సుమ తీ!

15) ఉదకము ద్రావెడు హయమును
    మదమున నుప్పొంగుచుండు మత్తేభంబున్,
    మొదవు కడనుండు వృషభముఁ
    జదువనియా నీచుఁకడఁకు జనకుర సుమతీ!

16) ఉపకారికి నుపకారము
      విపరీతముగాదుసేయ వివరింపంగాఁ
      నపకారికినుపకారము
      నెపమెన్నకసేయువాఁడు నేర్పరి సుమతీ!

17) ఉపమింప మొదలు తియ్యన
    కపటంబెడ నెడను జెఱకు కైవడి నే పో
    నెపములు వెదకును గడపటఁ
    గపటవు దుర్జాతి పొందు గదారా సుమతీ!

18) ఎప్పటి కెయ్యది ప్రస్తుత
     మప్పటి కామాట లాడి యన్యుల మనముల్
     నొప్పింపక తానొవ్వక
     తప్పించుక తిరుగు వాఁడు ధన్యుడు సుమతీ!
(సందర్భానిబట్టి ఆచితూ చి (సమయస్ఫూర్తితో)మాట్లాడితే ఎదుటి వారి మనస్సు నొచ్చుకోదు, తద్వార మనకు ఇబ్బంది కలుగదు.} This is what we, now days, calling communication skillwhich is vital in all walks of life.)

19) ఎప్పుడు దప్పులు వెదకెడు
      నప్పురుషుని గొల్వగూడ దది యెట్లన్నన్
      సప్పంపు పడగ నీడను
     గప్పవసించి నవిధంబు గదరా సుమతీ!

20)ఎప్పుడు సంపద గలిగిన
    నప్పుడు బంధువులు వత్తురది యెట్లన్నన్
    దెప్పులుగఁ జెఱువు నిండినఁ
    గప్పలు పదివేలు చేరుఁగదరా సుమతీ!

21) ఏరకుమీ కసు కాయలు
     దూఱకుమీ బంధుజనుల దోషము సుమ్మీ
     పారకుమీ రణ మందున
     మీరకుమీ గురువు లాజ్ఞ  మేదినిసుమతీ!

22) ఒక యూరికి నొక కరణము
    నొక తీర్పరి యైనఁ గాక మరి దఱుచై న న్
    గకవికలు గాక యుండెనె?
    సకలంబును గొట్టుపడక సహజము సుమతీ!

23) ఒల్లని సతి నొల్లని పతి
     నొల్లనిచెలికాని విడువ నొల్లనివాఁడే
     గొల్లండుగాక ధరలో
     గొల్లండునుగొల్లడౌనె గుణమున సుమతీ!

24) ఓడలు బండ్లను వచ్చును
    ఓడలు నాబండ్ల మీఁద నొప్పుగ వచ్చున్
    ఓడలు బండ్లను వలెనే
    వాడంబడుఁ గలిమి లేమి వసుధను సుమతీ!

25) కడు బలవంతుండై నను
     బుడమినిబ్రాయంపుటాలి బుట్టింనయింటన్
     దడవుండనిచ్చెనేనియుఁ
     బడువుగనంగడికిఁ దానె బంపుట సుమతీ!

26) కనకపు సింహాసనమున
    శునకముఁ గూర్చుండబెట్టి శుభలగ్నమునన్
     దొనరగ బట్టముఁ గట్టిన
    వెనుకటి గుణమేలమాను వినురా సుమతీ!

27) కప్పకు నొరగాలైనను,
    సప్పము కు రోగమైన  సతితులువైనన్
    ముప్పన దరిద్రుడై నను
   తప్పదు మఱి దుఃఖమగుట తధ్యము సుమతీ!

28) కమలములు నీటిఁ బాసిన
     కమలా ప్తుని రశ్మి సోఁకి కమలిన భంగిన్
    దమ తమ నెలవులు దప్పినఁ
    దమ మిత్రులు శత్రులౌట తధ్యము సుమతీ!

29) కరణముఁ గరణము నమ్మిన
     మరణాంతక మౌనుగాని మన లేఁడు సుమీ
     కరణము తన సరి కరణము
     మరి నమ్మక మర్మమీక మన వలె సుమతీ!

30) కరణముల ననుసరింపక
     విరసంబున దిన్న తిండి వికటించుఁ జుమీ
     ఇరుసునఁ గందెన బెట్టక
     పరమేశ్వరుఁ బండియైన బాఱదు సుమతీ!

31) కరణము సాదై యున్నను
     గరి మదముడిగినను బాము కఱవక యున్నన్
     ధరఁ దేలు మీట కున్నను
     గర మరుదగ లెక్కగొనరు గదరా సుమతీ!

32) కసుగాయఁ గఱచి చూచిన
      మసలకతగ యొగరుగాక మధురం బగునా
      పసగలుగు యువతు లుండగఁ
      పసిబాలలఁబొందువాడు పశువుర సుమతీ!

33) కవిగాని వాని వ్రాఁతయు
     నవరస భావములు లేని నాతుల వలపున్
     దవిలి చని పంది నేయని
     వివిధాయుధ కౌశలంబు వృధరా సుమతీ!

34) కాదు సుమీ దుస్సంగతి
     పోదుసుమీ కీర్తి కాంత పొందిన పిదపన్
     వాదుసుమీ యప్పిచ్చుట
     లేదుసుమీ సతుల వలపు లేశము సుమతీ!

35) కాముకుఁడు తనిసి విడిచిన
    కోమలి బరవిటుఁడు కవయఁ గోరుట యెల్లన్
    బ్రేమమునఁ జెఱకు పిప్పికిఁ
    జీమలు వెస మూగినట్లు సిద్ధము సుమతీ!

36) కారణము లేని నగవును
    బేరణములు లేని లేమ పృధివి స్థలిలోఁ
     బూర ణము లేని బూరెయు
    వీరణములు లేని పెండ్లి వృధరా సుమతీ!

37) కులకాంత తోడ నెప్పుడు
     గలహింపకువట్తితప్పు ఘటియింపకుమీ
     కలకంఠికంటి కన్నీ
     రొలికినసిరి యింటనుండ నొల్లదు సుమతీ!

38) కూరిమిగల దినములలో
    నేరము లెన్నడును కలుగ నేరవు మఱియా
     కూరిమి విరసంభై నను,
    నేరములే తోఁచుచుండు నిక్కము సుమతీ!

39) కొంచెవు నరు సంగతిచే
     నించితముగఁ గీడు వచ్చు నదియెట్లన్నన్
      గించత్తు నల్లి కుట్టిన
     మంచమునకుఁ బెట్లు వచ్చు మహిలో సుమతీ!

40) కొక్కగ మెల్ల చదివిన
      జక్కనివాడైనరాజ చంద్రుండైనన్
      మిక్కిలిరొక్కము లియ్యక
      చిక్కదురావారకాంత సిద్ధము సుమతీ!

41) కొఱగాని కొడుకు పుట్టినఁ
     గొఱగామియె కాదు తండ్రి గుణముల జెఱచున్
     జెఱకుతుద వెన్ను పుట్టి నఁ
     జెఱకునఁ దీపెల్ల జెఱచు సిద్ధము సుమతీ!

42) కోమలి విశ్వాసంబునుఁ
     బాములతోఁ జెలిమి యన్య భామల వలపున్
     వేముల తియ్యఁదనంబును,
     భూమీశుల నమ్మికలును బొంకుర సుమతీ!

43) గడనగల మగని జూచిన
     నడుగులకును మడుగు లిడుదురు రతివలు తమలోఁ
     గడనుడగ మగని జూచిన
     నడపీనుఁగ వచ్చె ననుచుఁ నగుదురుఁ సుమతీ!

44) చింతింపకు గడిచిన పని
      కింతులువలతురని నమ్మ కెంతయు మదిలోఁ
     నతఃపుర కాంతులతో
     మంతనములుమాను మిదియె మతముర సుమతీ!

45) చీమలు పెట్టిన పుట్టలు
     పాముల కిరువైన యట్లు పామరుఁడు తగన్
     హేమంబుఁ గూడ బెట్టిన
     భూమీశుల పాలజేరు భువిలో సుమతీ!

46) చుట్టములుగాని వారలు
     చుట్టములమునీ కటంచు సొంపుదలిర్ప న్
     నెట్టుకొని యాశ్రయింతురు
     గట్టిగ ద్రవ్యంబు గలుగ గదరా సుమతీ!

47) చేతులఁకు దొడవు దానము
     భూతలకు దొడవు దానము
     నీతియె తొడ వెవ్వారికి
     నాతికి మానంబు తోడవు నయ ముగ సుమతీ!
48) తడ వోర్వక యొడ లోర్వక,
    కడు వేగం బడిచిపడిన గార్యం బగునే
    తడ వోర్చిన యొడ లోర్చినఁ
    జెడి పోయిన కార్యమెల్లఁ జేకురు సుమతీ!

49) తన కోపమె తన శత్రువు
    తన శాంతమె తనకు రక్ష దయ చుట్టఁబౌ
    తన సంతోషమె స్వర్గము
    తన దుఃఖమె నరకమండ్రు తధ్యము సుమతీ!

50) తన యూరి తపసి తనమునుఁ
     దన పుత్రుని విద్య పెంపుఁ దన సతి రూపున్
     దన పెరటిచెట్టు మందును
      మనసున వర్ణింప రెట్టి మనుజులు సుమతీ!

51) తన కలిమి ఇంద్ర భోగము
     తన లేమియే సర్వలోక దారిద్ర్యంబున్
     తన చావు జగత్ ప్రళయము
     తన వలచిన యదియె రంభ తధ్యము సుమతీ!

52) తన వారు లేని చోటను
     జన వించుక లేనిచో ట జగడము చోటన్
     అనుమానమైన చోటను
     మనజునకు నిలువఁదగదుఁ మహిలో సుమతీ!

53) తమలము వేయని నోరును
      రమణులచను మొనలమీద రాయని మేనున్
      గమలములులేని కొలఁనును
      హిమధాముఁడులేని రాత్రి హీనము సుమతీ!

54) తల నుండు విషము ఫణికిని
    వెలయంగాఁ దోఁక నుండు వృశ్చికమునకున్
    దలతోఁక యనక యుండును
    ఖలునకు నిలువెల్ల విషము గదరా సుమతీ!

55) తల పొడుగు ధనముఁ బోసిన
     వెలయాలికి నిజము లేదు వివరింపఁగా
     తలఁ దడివి బాస చేసిన
     వెలయాలిని నమ్మరాదు వినురా సుమతీ!

56) తల మాసిన వలు మాసిన
      వలువలు మాసిన ను బ్రాణ వల్లభునైనన్
      గులకాంతలైన రోతురు
     తిలకింపఁగ భూమిలోనఁ దిరముగ సుమతీ!

57) తాననుభవింప నర్ధము
     మానవపతిఁజేరుఁ గొంత మఱి భూగతమౌ
     గానల నీఁగలు గూర్చిన
     దేనియ యొరుఁ జేరునట్లు తిరముగ సుమతీ!

58) దగ్గర కొండెము చెప్పెడు
     ప్రెగ్గడ పలుకులకు రాజు ప్రియుఁడై మరితా
     నెగ్గు ప్రజకాచరించుట
     బొగ్గులకై కల్పతరువుఁ బొడుచుట సుమతీ!

59) ధనపతి సఖుఁడై యుండియు
     నెనయంగాశివుఁడుబిక్షమెత్తగవలసెన్
     దన వారి కెంత గలిగినఁ
     దన భాగ్యమే తనకుఁ గాక తధ్యము సుమతీ!

60) ధీరులకుఁ జేయు మేలది
     సారంబగు నారికేళ సలిలము భంగిన్
     గారవము మీరి మీఁదట
    భూరి సుఖావహము నగుచు భువిలో సుమతీ!

61) నడువకుమీ తెఱువొక్కట
      గుడువకుమీ శత్రునింట గూరిమి తోడన్
      ముడవకుమీ పరధనముల,
      నుడవకుమీ యొరుల మనసు నొవ్వగ సుమతీ!

62) నమ్మకు సుంకరిఁ జూదరి
      నమ్మకు మగసాలి వాని నటు వెలయాలిన్
      నమ్మకు మంగడి వానినిఁ
      నమ్మకుమీ వామహస్తు నవనిని సుమతీ!

63) నయమున బాలుని ద్రావరు
      భయమునను విషమ్మనైన భక్షింతురుగా
      నయమెంత దోసకారియొ
      భయమే చూపంగవలయు బాగుగ సుమతీ!

64) నరపతులు మేరఁదప్పిన
      దిర మొప్పగ విధవ యింట దీర్పరియైనన్
      గరణము వైదికుడైనను
      మరణాంతక మౌఁను గాని మానదు సుమతీ!

65) నవరస భావాలంకృత
      కవితా గోష్టియును మధురగానంబును దా
      నవివేకి కెంతఁ జెప్పినఁ
      జెవిటికి సంకూదినట్లు సిద్ధతము సుమతీ!

66) నవ్వకుమీ సభలోపల
      నవ్వకుమీ తల్లిదండ్రి నాధుల తోడన్
      నవ్వకుమీ పరసతితో
      నవ్వకుమీ విప్రవరుల నయమిది సుమతీ!

67) నీరే ప్రాణాధారము
      నోరే రసభరితమైన నుడువుల కెల్లన్
      నారియె నరులకు రత్నము
      చీరియె శృంగారమండ్రు స్త్రీలకు సుమతీ!

68) పగ వలదెవ్వరి తోడను
     వగవంగా వలదు లేమి వచ్చిన పిదపన్
     దెగ నాడ వలదు సభలను
     మగువకు మనసీయ వలదు మహిలో సుమతీ!
{ఎవ్వరితోను విరోధము పెట్టుకోకుండ ఉండటము; దరిద్రము కల్గినపుడు (సంపదలేనప్పుడు) బాధపడకుండా ఉండటము; సభలలో పరుషంగా, అసభ్యంగా మాట్లాడకుండటం; స్త్రీల యందు మనసు పారేసుకోకుండ ఉండటము మేలు. ఇవి బుద్ధిమంతుని లక్షణములు.}

69) పతి కడకు దన్ను కూర్చిన
      సతి కడకును వేల్పుకడకు సద్గురు కడకున్
      సుతుకడకు రిత్త చేతల
      మతి మంతులు చనరు నీతి మార్గము సుమతీ!
{నీతిమంతులు , యజమాని (పెద్దల) దగ్గరకు, తన్ను ప్రేమించే భార్య దగ్గరకు, దేవుని దగ్గరకు, (మంచి) గురువు దగ్గరకు, పిల్లలు (కొడుకు,కూతురు) దగ్గరకు ఒట్టి చేతులతో వెల్లరు; పంద్లు , పూలు , ఏమన్నా బహుమానమో (gift/presentation) తీసుకొని వెల్లడం పద్ధతి}

70) పనిచేయు నెడల దాసియు
      ననుభవమున రంభ మంత్రి యాలో చనలన్
      ధన భుక్తి యెడలఁ దల్లియు,
      నఁనదగు కులకాంత యుండ నగురా సుమతీ!
{ఉత్తమ ఇల్లాలు – ఇంటిపనిలో సహాయకురాలిలా, పడకటింటిలో రంభ లాగా, సలహా చెప్పడములో (మంత్రాంగములో) మంత్రి లాగా దిట్ట, భోజనసమయములో తల్లి లాగా వుండాలి.}

71) పరనారీ సోదరుఁడై
      పర ధనముల కాసపడక పరులకు హితుఁడై
      పరులు తనుఁ బొగడ నెగడక
      పరులలిగిన నలుగ నతడుఁ పరముడు, సుమతీ!
(పరస్త్రీలను సోదరీ భావముతో చూచువాడు, పర ధనములకు ఆశపడనివాడు, పరులకు మేలుచేయువాడు, ఇతురల పొగడ్తలకు పొంగిపోనివాడు, ఇతురల ధూషణలకు క్రుంగిపోనివాడు ఉత్తమ పురుషుడు.)

72) పర సతి తూటమి గోరకు,
      పర ధనముల కాసపడకు, పరునెంచకుమీ
      సరిచెడి గోష్టి సేయకు
      సిరిచెడి చుట్టంబు కడకు జేరకు సుమతీ!
(పరుల భార్య పొందు కోరుట, ఇతరుల ధనమునకు ఆశపడుట, ఇతరులను ఆక్షేపించుట, వ్యర్ధ ప్రసంగములు, సంపదలేనిసమయములో (లేమిలో) (ధనవంతులైన) బంధువుల దగ్గరకు వెల్లుట తగదని శతకకారుడు హెచ్చరించుచున్నాడు.)

73) పర సతుల గోష్టి నుండిన
      పురుషుఁడు గాంగేయుఁడై గనినింద పడున్
      గరిమ సీసులయె యైనను
      బరుసంగతి నున్న నింద పాలగు సుమతీ!
{పర స్త్రీలు ముచ్చటించుకొనుచుండగా, భీష్ముడు వంటి సత్పురుషుడు సైతము వెళ్ళిన (ఉన్నా) నింద రావచ్చు. ఆలాగే ఎంతో గుణవతియైన స్త్రీ కూడా,పరపురుషులతో ఉన్నచో నింద రావచ్చు.}

74) పరునాత్మ దలచు సతి విడు
     మఱు మాటలుపలుకు నరుల మన్నింపకుమీ,
     వెఱ పెఱుగనిభటునేలకు,
     తఱచుగ సతిగవయ బోకు తగదుర సుమతీ!
{పరపురుషుని పొందు గోరు భార్యను విడువవలెను; ఎదిరించి మాట్లాడే కొడుకును దండించవలెను; మాటవినని (భయ-భక్తులు లేని) భటులను (పనివారలను)తొలగించవలెను; పలుమారులు భార్యతో పొందు గోరుట తగదు సుమా అని శతకకారుని సూచన.}

75) పరుల కనిష్ట సెప్పకు
      పొరుగిండ్లకుబనులు లేక పోవకు మెపుడున్,
     బరుఁగవిసిన సతిఁగవయకు,
     ఎఱిగియు బిరుసైన హయము నెక్కకు సుమతీ!
{ఇతరులకు ఇష్టములేనిదానిని గూర్చి మాట్లాడంకూడదు; ఏ పనిలేకుండా ఇతరుల ఇండ్లకు ఎపుడూ వెళ్ళకూడదు; పరులు పొందిన స్త్రీలను ఆశింపకూడదు; పెంకిగుర్రమని తెలిసినపుడు దానిని ఎక్కకూడదు.}

76) పర్వముల సతుల గవయకు
     ముర్వీశ్వరు కరుణ నమ్మి యుబ్బకు మదిలో
      గర్వింప నాలి బెంపకు
     నిర్వాహము లేని చోట నిలువకు సుమతీ!
{పుణ్యదినములలో (శివరాత్రి,ఏకాదశి,దైవపండుగలుమొ.వి)స్త్రీ సంగమము, రాజు(పాలకుల) దయను (వాగ్దానలను) నమ్ముట, మనస్సులో కుత్సితము, గర్వము పెంపొందుట, బాగుపడని(వసతులేని) ఊరిలో ఉండుట కూడనవి.}

77) పలుదోమి సేయు విడియము
     తలగడిగిన నాఁటి నిద్ర తరుణుల తోడన్
     బొలయలుక నాఁటి కూటమి
     వెల యితని చెప్ప రాదు వినురా సుమతీ!
{పండ్లు తోముకొనగనే వేసుకొన్న తాంబూలము, తలంటుకున్న నాటి నిద్ర, ప్రణయకలహముతీరిన నాటి భార్యా సమాగమము (కలియక) విలువఇంత అని చెప్పలేము (అతి విలువైనవి)}
(ఆ నాటి తాంబూలము లో ఎన్నో సుగంధ భరిత ఆరోగ్యకర దినుసులు ఉండేవి; వాటిని ఇప్పుడు మనము చూడ్లేము, కొనలేముకూడా)

78) పాటెరుగని పతి కొలువును,
     కూటంబున కెఱుక పడని కోమలిరతియున్
     జేటెత్తఁ జేయు చెలిమియు
     నేటికి నెదురిది నట్లు లెన్నఁగ సుమతీ!
{శ్రమను గుర్తించని యజమాని దగ్గర పని, సురతము గురించి తెలియని (యుక్తవయస్సు రాని) స్త్రీతో రతి,చేటును (నష్టము) పెంచేస్నేహము ఏటికి ఎదురీదినంత కష్టము; కనుక వీటిని తప్పక విసర్జించవలెను}

79) పాలను గలిపిన జలమును
     బాల విధంబుననె నుండుఁ బరికింపంగా!
     బాల చవిఁ జెఱచు గావునఁ
     బాలసుఁ డగువాని పొందు వలదుర సుమతీ!
{పాలలో కలిపిన నీరు చూడడానికి పాలలాగే ఉన్నా, పాల రుచిచెడుతుంది. అలాగే చెడ్డ వాని(మూర్ఖుని) సహవాసము మంచిది కాదు.}

80) పాలకునకైన యాపదఁ
     జాలింబడి తీర్పఁ దగదు, సర్వజ్ఞునకున్
     దేలగ్నిఁ బడకఁ పట్టిన
     మేలెఱుఁగునే మీటుఁగాక, మేదిని సుమతీ!
{తేలు మంటలో పడుతుంటే పడకుండా పట్టుకుంటే మేలు చేసామని కుట్టకుండా ఉండదు కదా; అలాగే ఎంత తెలివిగలవాడైనా,చెడ్డవానికి జాలిపడి ఆపదలలోసాయంచేసినా గుర్తించడు.}

81) పిలువని పనులకుఁ బోవుట
     బొలియని సతి రతియు రాజు గానని కొలువున్
     బిలువని పేరంటంబును
     వలువని చెలిమియును జేయ వలదుర సుమతీ!
{పిలువకుండా (అడగకుండా) ఇతరుల పనులలో జోక్యము, సతితోఇష్టపడని రతి, రాజు చూడని సేవ,ఆహ్వానము లేని పేరంటము (శుభకార్యము) నకువెల్లుట తగదు.}

82) వూరికిఁ బ్రాణము కోమటి
     వరికినిఁ బ్రాణంబు నీరు వసుమతి లోనన్
     గరికిని బ్రాణము తొండము
      సిరికిని బ్రాణంబు మగువ సిద్ధము సుమతీ!
{భూమి మీద, ఊరికి కోమటి (దుకాణము),వరి పొలంకి నీరు, ఏనుగుకి తొండము, సంపదకుస్త్రీ ప్రాణము లాంటివి}

83) పులి పాలు దెచ్చి యిచ్చిన
     నలవడఁగా గుండెగోసి యరచే నిడినన్
     దల పొడుగు ధనముఁ బోసిన
     వెలయాలికిఁ గూర్మి లేదు వినురా సుమతీ!
{పులి పాలు తెచ్చి ఇచ్చినా,అడుగగనే గుండె కాయ కోసి అర చేతిలో పెట్టినా, నిలువెత్తు ధనము ఇచ్చినా వేశ్యకు నిజమైన చెలిమి (ప్రేమ)ఉండదు.}

84) పుత్రోత్సాహము తండ్రికిఁ
      బుత్రుడు జన్మించినపుడె పుట్టదు జనులా
      పుత్రునిఁ గనుగొని పొగడఁగఁ
      బుత్రోత్సాహంబు నాఁడు పొందుర సుమతీ!
{ తండ్రికి కొడుకు పుట్టగానె పండుగ (సంతోషము కలుగదు) కాదు ; ఆ కొడుకు పెద్దవాడైన పిదప బైటవారు (ఇతరులు) అతని గురించి మంచిగ అనుకుంటుంటే అపుడే తండ్రికి నిజమైన ఆనందము (పండుగ)}
85) పెట్టిన దినముల లోపల
     నట్టడవుల్ కైన వచ్చు నానర్ధములన్
     బెట్టని దినములఁ గనకవు
     గట్టెక్కిన నేమి లేదు గదరా సుమతీ!
{పూర్వ జన్మ పుణ్యఫలాలు (ఎన్నిజన్మలెత్తిన) మనకు నట్టడవిలో ఉన్నాఅందుతూనె ఉంటాయి. పాపికిదక్కవు. అదే పూర్వజన్మసుకృతమంటే.}

86) పొరుగునఁ బగువా డుండిన
     నిరువొందగ వ్రాతఁ కాడె, యేలికయైనన్
      ధరంగావు కొండె మాడిన
     గరణాలకు బ్రతుకు లేదు గదరా సుమతీ!
{పూర్వపు గ్రామ పాలనా వ్యవస్థలో కరణము-మునసబు ఉండేవారు. ఆందులోకరణము రెవిన్యూ లెక్కలు చూసేవారు, సహజంగ ఆ రోజులలోచదువుకున్న వారు బహు తక్కువ ఉండేవారు కనుక, అందరూ వారి స్వంత ఆర్ధిక లావాదేవులకు అతని మీద ఆధారపడేవారు. అందుకని, ఆఊరిలో అతనికి శత్రువు ఉన్నా, చదువు వచ్చిన మునసబు ఉన్నా, చాడీలుచెప్పే రైతులున్నా అతను మసలటం (బ్రతకటం) కష్టం.}

87) బంగారు కుదువఁ బెట్టకు
     సంగరమునఁ బాఱిబోకు, సరసుఁడ వైనన్
     అంగడి వెచ్చము లాడకు,
     వెంగలితో చెలిమి వలదు, వినురా! సుమతీ! (౮7)
{కూడని పనులు – బంగారము తాకట్టు పెట్టడం, యుద్ధరంగమునుండి పారిపోవటం, అంగడిలో అరువుపెట్టడం, అవివేకితో స్నేహము.}

88) బలవంతుడ నాకేమని
     బలువరతో నిగ్రహించి పలుకుటమేలా
     బలవంతమైన సర్పము
    చలిచీమల జేతజిక్కి చావదె సుమతీ! (88)
{బలవంతుడు అందరితో దుర్హఃకారముతో ప్రవర్తించడము మంచిదికాదు; ఎంత బలవంతమైన పాము సైతము, అల్పప్రాణులైన చలిచీమలు పట్టిపీడించినప్పుడు చచ్చినట్టు, బలవంతుడు  కూడా అదే పరిస్థితి ఎదుర్కొనవలసివచ్చును.}

89) మండలిపతి సముఖంబున
      మెండయిన ప్రధాని లేక, మెలగుట యెల్లన్
     గొండంత మదపు టేనుగు
     తొండము లేకుండునట్లు తోచుర సుమతీ!
{రాజుకు సమర్ధుడైన మంత్రి లేకపోయినచో, పెద్దమదపుటేనుగుకు తొండము లేకపోతే ఎలా ఉపయౌగములేదో అదేవిధంగా దేశ ప్రజలకు ఉపయౌగంలేదు. రాజు, మంత్రి ఉభయులుతెలివైన వారు, సమర్ధులైనప్పుడే పాలనబాగుంటుంది.}

90) మంత్రి గలవాని రాజ్యము
     తంత్రము చెడకుండ నిలుచుఁ, దఱచుగ ధరలో
     మంత్రి విహీనుని రాజ్యము
      జంత్రము కీలూడినట్లు, జరుగదు సుమతీ!
{యంత్రములో ఇరుసు (Key Boltin a machine) లేకపోతే యంత్రము ఎలా సరిగ పనిచేయదో, అదే విధంగా సరిఐన మంత్రి లేకుండా రాజ్యపాలన సవ్యంగా సాగదని, మంత్రాంగము యొక్క విశిష్టత తెల్పబడినది.}

91) మదినొకని దలచియుండగ
     మదిగెడి యొక క్రూర విటుడు మానక తిరుగన్
     అది చిలుక పిల్లి పట్టిన
      జదువునె యా పంజరమున జగతిని సుమతీ!
[పంజరములోఉన్న చిలుకను పిల్లి ఎలాచేరలేదో అలాగే ఒక స్త్రీ మనసులో ఒకరిని కోరుకుంటున్నప్పుడుఎంతమాత్రమూ ఇతరులు ఆమెను పొందలేరు. (ఆమె ఇతరులనుఇష్టపడదు)]

92) మాటకు ప్రాణము సత్యము
     కోటకు బ్రాణంబు సుభట కోటి ధరిత్రిన఼్
     బోటికి బ్రాణము మానము
     చీటికి బ్రాణంబు వ్రాలు సిద్ధము సుమతీ!
[ఈ లోకములో, మాటకు సత్యము; కోటకు సుశిక్షుతులైన భటులు; స్త్రీకి మానము (శీలము); ఉత్తరువు లేక దస్తావేజుకి సంతకము ముఖ్యము (ప్రాణము వంటిది.)]

93) మానధను డాత్మ ధృతిచెడి
     హీనుండగువాని నాశ్రయించుట యెల్లన్
     మానెడు జలముల లోపల
     నేనుగు మెయి దాచినట్టు లెఱుగుము సుమతీ!
{అభిమానవంతుడు ఆత్మను చంపుకొని సంస్కారములేని వానిని ఆశ్రయించడము, చాలి చాలని నీటి మడుగులో ఏనుగు తన శరీరముదాచుకొన్నట్లుండును (అనగ ఉపయోగములేదు)}

94) మేలెంచని మాలిన్యుని
     మాలను నగసాలివాని మంగలి హితుగా
     నేలిన నరపతి రజ్యము
     నేలఁగలసి పోవుగాని నెగడదు సుమతీ!
[రాజు, పరిపాలనలో రాజ్య పాలనాను భవము లేని (కాయ కష్టంతో జీవించేవారితో) వారి సాంగత్యముతో పాలించినచో ఆ రాజ్యము అభివృద్ధిచెందకనశించిపోతుంది.]

95) రా పొమ్మని పిలువని యా
    భూపాలుని గొల్వభుక్తి ముక్తులు గలవే
    దీపంబు లేని యింటను
    జేవుణి కిళ్ళాడినట్టు సిద్ధము సుమతీ!
{పలకరించని (గుర్తించని) రాజు (యజమానిని) సేవించడం ఫలితములేదు. అది దీపములేని ఇంటిలో చీకట్లోవెదుకులాడుకొన్నట్లుంటుంది.}

96) రూపించి పలికి బొంకకు
     ప్రాపగు చుట్టంబు కెగ్గు పలుకకు మదిలో
    గోపించు రాజుఁ గొల్వకు
    పాపపు దేశంబు సొరకు పదిలము సుమతీ!
{మాటిచ్చి మాటతప్పుట, మేలుచేసినవానికిహాని(కీడు) తలపెట్టుట, ముక్కోపి అయినరాజును (ప్రభువు /యజమాని)  సేవించడము, నీచులు సంచరించేదేశమునకు వెళ్ళడం చేయుట తగదు (మంచిదికాదు)}

97) లావుగల వాని కంటెను
     భావింపగ నీతిపరుఁడు బలవంతుండౌ
     గ్రావంబంత గజంబును
     మావంటివాఁ డెక్కినట్లు మహిలో సుమతీ!
{శారిరక బలం కన్నా నీతిపరునికి బలం(ధైర్యము) ఎక్కువ. ఎంత మదించిన ఏనుగును సైతము, మావటి వాడు (తన నైపుణ్యము వలన) అదుపులోనికి తీసుకొని ఎక్కికూర్చొనడం లాంటిది }

98) వరదైన చేను దున్నకు
     కఱవైనను బంధజనుల కడ కేగకుమీ!
    పరులకు మర్మము సెప్పకు
     పిరికికి దళవాయితనము బెట్టకు సుమతీ!
{వరద వచ్చి బీడు పడిన (ఇసుక మేటేసిన) పొలము సాగుచేయటం కూడదు (ఉపయోగం ఉండదు); కరువులో (కష్టకాలములో) కూడా బంధువులనుఆశ్రయించకూడదు (చులకన అవుతాము); తన రహస్యములను ఇతరులకు చెప్పకూడదు; పిరికివానికి సాహసకార్యములు ఒప్పచెప్పకూడదు (వారు ధైర్యంగా చేయలేరుకనుక).}

99) వరిపంట లేని యూరును
     దొర యుండని యూరు తోడు దొరకని తెఱువున్
     ధరను బతి లేని గృహమును
     నరయంగా రుద్రభూమియనదగు సుమతీ!
{వరి పంట పండని ఊరు, గ్రామాధికారిలేని ఊరు, తోడుదొరకని దారి (ఒంటరిగ ప్రయాణము), భర్త(యజమాని) లేని గృహమువల్లకాటితో (శ్మశానము) సమానము.బహుప్రమాదభరితము}

100) వినదగు నెవ్వరు సెప్పిన
      వినినంతనే వేగపడగ వివరింపఁదగున్
      గనికల్ల నిజముఁ దెలిసిన
      మనుజుఁడెపో నీతిపరుడు మహిలో సుమతీ!
{ఇతరులు చెప్పినది విని తొందర పడకుండా బాగా ఆలోచించి, ఏది సత్యము, ఏది అసత్యముఅనేది గ్రహించేవాడే నీతిమంతుడు (తెలివైనవాడు)}

101) వీడెము సేయనినోరును
      జేడెల యధరామృతంబుఁ జెందని నోరున్
      బాడంగ రాని నోరును
      బూడిద కిరువైన పాడు బొందర సుమతీ!
[తాంబూలము తినని నోరు, వనిత (భార్య) అధరామృతమునురుచిచూడని నోరు, పాట పాడని నోరు పాడు బడ్డ బావి లాంటిది (వ్యర్ధము).]

102) వెలయాలి వలనఁ గూరిమి
       కలుగదు మఱి గలిగెనేని కడ తేఱదుగా!
       పలువురు నడిచెడు తెఱవున
       బులు మొలవదు మొలచెనేని పొదలదు సుమతీ!
{వేశ్యతో చెలిమి కుదరదు. ఒకవేళ కుదిరిన, పది మంది నడిచే త్రోవలో గడ్డి మొలచినా ఎలా వర్ధిల్లదో (ఏపుగ పెరుగదో) అలాగే వేశ్యచెలిమి నిలబడదు.}

103) వెలయాలి సేయు బాసలు
       వెలయఁగ నగసాలి పొందు వెలమల చెలిమిన్
       గలలోనఁ గన్న కలిమియు
       విలసితముగ నమ్మరాదు వినుర సుమతీ!
{వేశ్య చేసె వాగ్దానాలు, పైకి కనిపించేకంసాలి స్నేహము, వెలమల స్నేహము, కలలో దొరికినట్టు కనిపించిన సంపద నిజమనుకోకూడదు. 800సంవత్సరముల క్రితం చెప్పినవి కనుక, కొన్ని ఆ కాలమునాటి పరిస్థితులను బట్టి చెప్పిఉండవచ్చు. విజ్ఞులు నేడవసరమైనవాటినిమాత్రమే గ్రహించడం సహజంగదా}

104) వేసరపు జాతికానీ
       వీసమః దాఁ జేయనట్టి వెంగలి గానీ
       దాసికొడుకైన గానీ
        కాసులు గలవాఁడె రాజు గదరా సుమతీ!
{శ్రామిక వర్గం వాడుగాని, వీసమెత్తు (అణా విలువ) చేయనిమూఢుడుగాని, దాసిపుత్రుడుగాని ఎవరికి డబ్బుంటే (సంపద) వాడిదే పైచేయి (అధికారం) (రాజ్యం);  మిగతావాటితోపనిలేదు}

105) శుభముల నొందని చదువును
        నభినయమునురాగరసము నందని పాటల్
        అభిలాష లేనికూటమి
        సభమెచ్చనిమాటలెల్లఁ జప్పన సుమతీ!
{సార్ధకతనొందని విద్య, రశజ్ఞతతో ఉర్రూతలూగించని పాటలు, ఇష్టములేని చేరిక (సురతము/రతి), సభికులనుఆకట్టుకొనని ప్రసంగమూ (మాటలు) చప్పగా ( Insipidity/dull/not exciting) ఉంటాయి (నిరర్ధకము).

106) సరసము విరసముకొఱకే
       పరిపూర్ణ సుఖంబు లధిక బాధల కొఱకే
      పెఱుఁగుట విరుగుట కొఱకే
      ధరతగ్గుట హెచ్చుకొఱకే తధ్యము సుమతీ!
{హద్దుమీరిన చనువు, హాస్యమువిరోధానికి దారి తీస్తుంది; అలాగే హద్దుమీరిసుఖాలు అనుభవించడంకూడా కష్టాలు కొనితెచ్చుకోవడమే; చెట్టు త్వరత్వరగా విపరీతంగా ఎత్తుపెరిగితే ఎలా తేలికగావిరగటంకి అవకాశముందో అలాగే కీర్తి, ప్రతిష్టలు కూడాతగ్గడానికి అవకాశమ ఉన్నది; ధరలు కూడాతగ్గితే, కొనేవారు అధికమై ధరలు పెరగటం తప్పదు ఓబుద్ధిమంతుడా!}

107) సిరితా వచ్చిన వచ్చును
      సలలితముగ నారికేళ సలిలము భంగిన్
      సిరి దాఁబోయినఁ బోవును,
     కరి మ్రింగిన వెలగపండు కరణిని సుమతీ!
{కొబ్బరికాయలోకి ఎలా కమ్మని నీరు వస్తుందో అలాగే సంపదకూడా మనము ఊహించని విధంగావస్తుంది; ఏనుగు మ్రింగిన వెలగకాయలోని గుజ్జు ఏలామాయంఅవుతుందో (తరిగి పోతుందో) అలాగే తరిగిపోతుంది. వినిర్యాతి యదా లక్ష్మీర్గజ భుక్త కపిత్థవత్|}

108) స్త్రీలయెడ వాదులాడకు
      బాలురతోఁ జెలిమిఁజేసి భాసింపకుమీ
      మేలెన్ను గుణము విడువకు
      మేదిని పతి నిందసేయ కెన్నడు సుమతీ!
{కూడని పనులుః స్త్రీలతో తగువుపెట్టుకొనడం; పిల్లతో స్నేహముజేసి (పోటిపడీ) గొప్పవాడిగా అనుకోవడం (స్నేహానికి సమఉజ్జి ఉండాలి); మంచిచేసే గుణమును విడిచిపెట్టడం; రాజును (పరిపాలకుని) నిందచేయడం.}
సర్వేజనాసుఖినోభవంతు!
భద్ర భూపతి – బద్దెన గారికి (శతకకారునికి) హృదయపూర్వక ప్రణామములు
 __/\__ __/\__ __/\___